Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

112 Birleşmiş Milletler’in Özel Yöntemleri Çerçevesinde Özel Raportörlük Kurumu hakkında bilgi alırlar ve açıklama için hükümetlere acil itiraz veya id- dia mektubu gönderirler. Faaliyetlerinden bir diğeri de, insan hakları durumunu araştırmak için yaptıkları ülke ziyaretleridir. Ülke ziyaret- lerini ve genel çalışmalarının neticesini rapor hazırlayarak bitirirler. Bu bağlamda, özel raportörler tarafından yürütülen çalışmalar, bilgi toplama, topladığı bilgiler neticesinde harekete geçme, ziyaretler, ra- por oluşturma şeklindedir. Hak ihlallerine yönelik önemli çalışmalar yürüten ve bu çalışmalarını raporlaştırarak dünya kamuoyuyla pay- laşan özel raportörler, esasen herhangi bir ülkede gerçekleşen ihlalin sadece o ülkenin sorunu olmadığının, tüm insanlığı ilgilendirdiğinin altını çizerler. Bu nedenle hazırladıkları raporlar, diğer raportörlerin, uluslararası kalkınma kurumlarına, sivil toplum temsilcileri ve akade- mik ve araştırma enstitülerinin çalışmalarına kaynaklık eder. Bu önemine rağmen, özel raportörler çalışmalar esnasında çeşitli sıkıntılılarla da karşılaşmaktadırlar. Bu sıkıntıların en başında, dev- letlerin özel raportörlerle işbirliği halinde olmamaları gelmektedir. Özellikle ülke ziyaretleri esnasında devletlerin bu ziyaretlere izin vermemesi ya da ziyaret daveti göndermemesi özel raportörlerin ça- lışmalarını sekteye uğratmaktadır. Bu hususta raportörün yapacağı herhangi başka bir çarede bulunmamaktadır. Çalışmaları sonrasında hazırladıkları raporlarda belirtilen tavsiyelerin dikkate alınıp alınma- dığına dair etkili bir takip sisteminin olmaması da, bu kurumun en önemli eksiğidir. Gerçekten, etkili bir takip sisteminin mevcut olma- ması dolayısıyla, özel raportörlerin devletlere yönelik birçok raporu ve tavsiyesi uygulanmamaktadır. İşbirliği ve tavsiyelerin takibi husus- larında Birleşmiş Milletler bünyesinde çeşitli adımların acilen atılması gerekmektedir. Kaynakça Abass Ademola, Complete International Law, Text, Cases and Materials, Oxford Uni- versity Press, 2012. Alston Philip, “The Commission on Human Rights”, The United Nations and Human Rights-A Critical Appraisal, Philip Alston (ed.) Clarendon Press, Oxford, 1992, s.126-209. Bossuyt Marc J., “The Development of Special Procedures of the United Nations Com- mission on Human Rights”, Human Rights Law Journal , Vol. 6, No. 2-4, 1985, s. 179-210.