Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

118 Yargıtay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Verdiği Son Kararlara Karşı Başvurulacak ... yönünden yetkiyi düzenleyen hükümlerin kıyas yoluyla bu durum- lara da uygulanması gerektiği kabul edilmektedir. 7 Dolayısıyla, kişi yönünden yetkili olmadığı kanaatine varan mahkemenin her aşamada kişi yönünden yetkisiz olduğuna karar vermek suretiyle dosyayı yet- kili mahkemeye göndermesi ve yetkisiz mahkemenin yaptığı işlemle- rin, tekrarı mümkün olmayanlar hariç olmak üzere, yeniden yapılması gerekecektir. Zira mahkemelerin yetkileri kanunla düzenlendiğinden, aksi kanunda açıkça öngörülmediği takdirde yetkisiz mahkemenin bir uyuşmazlığı çözmesi ve bununla ilgili geçerli bir işlem yapması mümkün değildir; bir başka ifadeyle aksi kanunda öngörülmediği takdirde yetki kamu düzenindendir. Bununla birlikte kişi yönünden yetki uyuşmazlıkları da ortak yüksek görevli mahkeme tarafından çö- zülecek, yalnızca Yüce Divan kararları tüm yargı mercileri açısından bağlayıcı olacaktır. 8 Madde yönünden yetkiye ilişkin kurallar kıyasen uygulandığın- da, kişi yönünden yetki kuralları uyarınca belirli bir yargı merciinde çözülmesi gereken uyuşmazlık ile söz konusu yetki kurallarının geçer- li olmadığı bir uyuşmazlık arasında bağlantı olması durumunda, bu farklı uyuşmazlıklara ilişkin muhakemelerin kişi yönünden yetkili kı- lınan mercide birleştirilmesi mümkündür. Dolayısıyla uyuşmazlıklar arasında objektif bağlantı bulunması hâlinde, aslında kişi yönünden yetki kurallarına tabi olmayan kişi de özel olarak yetkilendirilen merci tarafından yargılanabilecektir. Nitekim 4483 sayılı Kanun’un 10. mad- desinde, anılan kanun kapsamındaki suçların iştirak halinde işlenmesi durumunda memur olmayanın, memur olanla; ast memurun da üst memurla aynı mahkemede yargılanacağı düzenlenmiştir. 9 Kişi yönünden yetkiyi düzenleyen kurallara özellikle Cumhurbaş- kanı, bakanlar, milletvekilleri, Anayasa Mahkemesi başkan ve üyeleri, yüksek yargı organlarının başkan ve üyeleri ile başsavcıları, Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun başkanvekili ve üyeleri, Sayıştay Başkanı ve üyeleri, adli ve idari yargıç ve savcılar, avukatlar, müsteşarlar, elçiler ve diplomatik dokunulmazlığı olanlar, valiler, kaymakamlar, kolluk amirleri ve asker kişilerle ilgili olarak rastlanmaktadır. 10 7 Toroslu/Feyzioğlu, s. 89; Şahin, s. 110. 8 Toroslu/Feyzioğlu, s. 90. 9 Kunter, s. 302; Şahin, s. 111. 10 Toroslu/Feyzioğlu, s. 89.