Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

121 TBB Dergisi 2019 (143) Haluk TOROSLU Sonuç itibarıyla Yargıtay ceza dairelerince olay yargılaması yapıla- rak verilen son kararlara karşı başvurulabilecek tek kanun yolu temyiz olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu noktada söz konusu kararlara karşı istinaf kanun yolunun öngörülmemiş olmasının, hak arama özgürlü- ğü ve kanun önünde eşitlik ilkesi açısından tartışılabilir sonuçlara yol açtığını belirtmek gerekmektedir. Bu sonuçların doğru biçimde tespit edilebilmesi için de, öncelikle temyiz ve istinaf kanun yolları arasında- ki farkların, özellikle yapılacak incelemenin kapsamı açısından ortaya konulması gerekir. 4. İstinaf ve Temyiz Kanun Yollarında Denetimin Kapsamı Belirtmek gerekir ki, istinaf ile temyiz kanun yolları arasındaki en önemli fark, bu kanun yollarında yapılacak denetimin kapsamına iliş- kindir. İstinaf, ilk derece mahkemelerinden verilen hükümlere karşı hem maddi hem de hukuki denetim amacıyla başvurulan bir kanun yolu- dur. Klasik anlamda istinafta muhakeme baştan sona tekrarlanmakta, bu kapsamda sadece yerel mahkemenin sübut konusundaki hatalarını bulmak ve bunu düzeltmek amacı güdülmeyip, tamamen yeni ve ken- dine özgü bir yargılamayla tüm dosya kapsamı incelenerek, varsa yeni delillerle birlikte yeni bir hüküm verilmektedir. Burada hiç şüphesiz yerel mahkemenin tabi olduğu ispat kuralları aynen geçerli olacaktır. Buna karşın dar anlamda istinafta ise, muhakeme tekrarlanmamakta, mahkeme sadece gerekli gördüğü noktalar bakımından öğrenme mu- hakemesi yapmak suretiyle daha önce ilk derece mahkemesi tarafın- dan yapılan tespitleri kontrol etmekte ve bu kapsamda elde edilebi- lecek yeni ispat araçlarını da nazara alabilmektedir. Doktrinde 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun dar anlamda istinafı düzenledi- ği ve Bölge Adliye Mahkemesi’nin maddi sorunu incelerken ilk dere- ce mahkemesinin hüküm verirken kullandığı delillerle yeniden temas kuracağı, ancak ilk hükmü yok sayarak her şeyi yeni baştan gerçekleş- tirmeyeceği kabul edilmektedir. 14 lararası Adlî İş Birliği Kanunu’nun 18 inci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü hariç; diğer kanunlarda temyiz edilebileceği veya haklarında Yargıtay’a başvu- rulabileceği belirtilmiş olup da bölge adliye mahkemelerinin görev alanına giren dava ve işlere ilişkin ilk derece mahkemelerinin karar ve hükümlerine karşı istinaf yoluna başvurulur” hükmü yer almaktadır. 14 Ünver/Hakeri, s. 766; Bkz. Veli Özer Özbek/Koray Doğan/Pınar Bacaksız/İlker