Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

14 Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Makul Sürede Yargılanma Hakkı - Sürenin Aşılması ... B. Adil Yargılanma Hakkının Unsurlarından Makul Sürede Yargılanma Hakkı Adil yargılanma hakkının unsuru olan makul sürede yargılanma hakkının AİHS’in 6. maddesinde yer aldığından söz etmiştik. İlgili madde gereğince herkes, makul bir süre içerisinde yargılanma hakkı- na sahiptir. Ceza ya da hukuk davası ayrımı gözetilmeksizin yargıla- manın makul sürede sonuçlandırılması adil yargılanma hakkının bir gereğidir. 11 Anayasa’nın 141. maddesinin 1. fıkrasında da bahsedildiği üzere davaların en az giderle ve mümkün olduğunca hızlı bir şekilde sonuca ulaştırılması yargının görevidir. Makul bir sürede yargılanma unsurunun amacı, hak arayışına gi- ren herkesi, yargılama işlemlerinin uzamasına karşı korumak ve kişi- nin uzun yargılama süreçlerinden etkilenmesini önlemektir. 12 Ayrıca en önemli nokta, yapılan yargılamanın adil olması için, her şeyden önce makul sürede bitirilmesi gerekliliğidir. 13 Çünkü geç tecelli etmiş adalet, adaletsizlik olarak kabul edilmektedir. Bu nedenledir ki, adil bir yargılanma yapılabilmesi için yapılan yargılamanın makul bir süre içerisinde olması büyük önem arz etmektedir. 14 Toplumun yargı organlarına olan güveninin süreklilik arz et- mesi, hakkın gerçek sahibine en hızlı şekilde tesliminin sağlanması ve uyuşmazlığın taraflarının en kısa sürede tatmin edilebilmesi ba- kımından da yargılamanın makul sürede bitirilmesi oldukça önem- lidir. 15 Hak arayan herkes için geçerli olan makul sürenin amacı, uyuşmazlığın tarafları için yargılama işlemlerinin sürüncemede kal- masını önlemek, uyuşmazlık konusu hakka en hızlı şekilde ulaşma- larını sağlamak ve davanın nasıl sonuçlanacağına dair endişelerini önlemektir. 16 Çünkü yargılamanın uzun sürmesi yargıya olan güve- 11 Halil Kalabalık, İnsan Hakları Hukuku, 3. Baskı, Ankara 2013, s. 507. 12 Esra Uygun/Adnan Gerçek, “Anayasa Mahkemesinin Vergilendirme Alanındaki Bireysel Başvuru Kararlarının Değerlendirilmesi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi , Y. 2017, S. 29, s. 178. 13 M. Serhat Kaşıkara, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesi Çerçe- vesinde Makul Süre İçerisinde Yargılama Hakkı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi , 2009, S. 84, s. 243. 14 Özer Sıddık Onur, Yargılama Hukukunda Bir Adil Yargılanma Hakkı Unsuru Olarak Makul Sürede Yargılanma, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara 2014, s. 95. 15 Kaşıkara, s.243. 16 Kaşıkara, s.243.