Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

136 Yargıtay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Verdiği Son Kararlara Karşı Başvurulacak ... Protokolün ikinci maddesinde öngörülen istisnalardan biri ilk de- rece yargılamasının en yüksek yargı merciinde yapılmasıdır. Söz ko- nusu istisnaya protokolde yer verilmiş olması, en yüksek yargı yerinde yapılan yargılama açısından başvurulacak daha yüksek bir yargı mer- cii bulunmadığından anlaşılabilir bir durumdur. Bu istisna kapsamın- da Anayasa Mahkemesi tarafından Yüce Divan sıfatıyla verilen karar- ları örnek göstermek mümkündür. Zira Yüce Divan’ın üzerinde bir yargı mercii yoktur. Ancak böyle bir durumda da, kararı veren merci nezdinde olsa dahi, bireylere haklarında verilen kararın hukuka aykırı olduğunu ileri sürme ve tekrar gözden geçirilmesini talep etme hak- kı tanınması gerektiği kuşkusuzdur. Nitekim Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 58. maddesi uya- rınca, Yüce Divan tarafından yapılan yargılama sonucunda verilen hü- kümler yine Yüce Divan tarafından yeniden incelenebilmektedir. 50 Bu- nunla birlikte yeniden inceleme talebi üzerine Yüce Divan tarafından yapılacak denetimin kapsamını sınırlayan tek düzenleme, incelemenin başvuruda belirtilen hususlarla sınırlı olacağını öngören hükümdür. 51 Sözleşmeci Taraf’ın yasalarına ve onun taraf olduğu başka bir Sözleşme uyarınca tanınmış olabilecek insan hakları ve temel özgürlükleri sınırlayacak veya onları ihlal edecek biçimde yorumlanamaz. 50 Bu denetimin gerçek anlamda bir kanun yolu olup olmadığı tartışılabilir; zira ger- çek bir kanun yolu, kararın onu verenden farklı bir yargılama makamı tarafından denetlenmesini gerektirir. Bkz. Güngör, s. 16. 51 Yeniden inceleme Madde 58- (1) Yüce Divan tarafından verilen hükme karşı yeniden inceleme baş- vurusu, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı ve- kili, sanık, müdafi, katılan veya vekili tarafından yapılabilir. (2) Yeniden inceleme başvurusu hükmün açıklanmasından itibaren on beş gün içinde Yüce Divana bir dilekçe verilmesi suretiyle yapılır. Hüküm, yeniden incele- meye başvurma hakkı olanların yokluğunda açıklanmışsa, süre tebliğ tarihinden başlar. (3) Yüce Divan yeniden incelemeyi dosya üzerinden yapar. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı vekilinin, sanığın veya katıla- nın istemi üzerine ya da re’sen incelemenin duruşma açılarak yapılmasına da ka- rar verilebilir. (4) İncelemenin duruşma açılarak yapılmasına karar verilmesi hâlinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısına veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı vekiline, sanığa, katılana, müdafi ve vekile duruşma günü tebliğ edilir. Sanık, duruşmada hazır bulunabileceği gibi, kendisini bir müdafi ile de temsil ettirebilir. (5) Duruşmada Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı veya Yargıtay Cumhuriyet Baş- savcı vekili, hazır bulunması hâlinde sanık, müdafi, katılan ve vekili iddia ve savunmalarını açıklar; yeniden inceleme başvurusunda bulunan tarafa önce söz verilir. Her hâlde son söz sanığındır. (6) Yeniden inceleme, yalnızca başvuruda belirtilen hususlarla sınırlı olarak yapı-