Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

137 TBB Dergisi 2019 (143) Haluk TOROSLU Yargıtay ceza dairesinin ise bu istisna kapsamında en yüksek yargı mercii olarak nitelendirilmesi mümkün değildir, zira ceza dairesinin kararlarını denetlemekle görevli daha üst bir yargı mercii olan Yargı- tay Ceza Genel Kurulu bulunmaktadır. Yargıtay ceza dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak hü- küm verdiği davalar açısından en önemli nokta Ceza Muhakemesi Kanunu’nun temyize ilişkin hükümlerinin bu kanun yolundaki dene- timin kapsamını hükmün hukuki yönüyle sınırlamış olmasıdır. Her ne kadar AİHM kanun yolunda denetimin hukuki sorunla sınırlan- masını protokole ayrkırı görmese de, böyle bir durumun hak arama özgürlüğü açısından hak kaybına yol açtığının kabulü gerekmekte- dir. Şöyle ki; Yargıtay ceza dairesi ilk derece mahkemesi olarak görev yaptığı uyuşmazlıklar açısından tam yargısal yetki kullanmaktadır, zira hem maddi hem de hukuki sorunu çözmektedir. Dolayısıyla da- ire tarafından verilen kararın maddi sorun, yani sübut açısından da denetime tabi olması, bu anlamdaki hukuka aykırılıkların da taraf- larca ileri sürülebilmesi gerekir. Nitekim adli hatalar genelde sübuta ilişkin yanlış veya eksik değerlendirmelerden kaynaklanmaktadır. Esasen Yargıtay’ın hukuka aykırılığın kapsamını genişletmek suretiy- le maddi sorunu da denetlenebilir kılmaya çalışması da bu gerçeğin bir ifadesidir. 52 Ancak yukarıda ortaya konulduğu üzere 5271 sayılı Kanun’un temyiz nedeninin yalnızca hükmün hukuki yönüne ilişkin olabileceği yönündeki düzenlemesi buna engeldir. Benzer bir durumun suçlula- rın iadesine ilişkin Ağır Ceza Mahkemesi kararları açısından da söz konusu olduğu akla gelebilir; zira 6706 sayılı Cezai Konularda Adli İş- birliği Kanunu’nun 18. maddesinde mahkeme kararlarına karşı temyiz yoluna başvurulabileceği öngörülmüştür. Ancak iade edilebilirlik ka- rarı açısından sadece temyiz kanun yolunun öngörülmüş olması sorun teşkil etmeyecektir; çünkü bu hallerde ilk derece mahkemenin sübuta ilişkin bir değerlendirme yapması söz konusu değildir. lır. Başvurunun yerinde görülmesi hâlinde aynı zamanda başvuru konusu hak- kında da karar verilir. Yeniden inceleme başvurusu üzerine verilen kararlar ke- sindir. 52 Yargıtay’ın, istinaf mahkemelerinin göreve başlamasından önce maddi mesele- lerle uğraşmaktan, hukuki meselelere yeteri kadar vakit ayıramayarak bir içtihat mahkemesi olma görevini gerçekleştiremediği hususunda bkz. Özen, s. 2346.