Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

15 TBB Dergisi 2019 (143) Sıla TATLIDİL ni azaltmakta ve ciddi şekilde sarsıntıya uğratmaktadır. Bu neden- le, yargıya olan güveni sağlamak ve bunu sürekli hale getirmek en önemli hedef olmalıdır. Makul süre içinde bitirilemeyen bir dava ile hakkını elde eden taraf, yaşanan gecikme nedeniyle ya hakkını tam elde edememekte ya da gecikmeden dolayı zarar görmektedir. 17 Dev- let, yargıya olan güveni sağlamalı ve bu güveni devam ettirecek her türlü önlemi almalıdır. 18 Davaların makul süre içerisinde bitirileme- mesi halinde dava sonunda haklı çıkan taraf, bu haklılığa rağmen zarara uğrama ihtimaliyle karşı karşıya kalacaktır. 19 Böylelikle dava- ların yargı mercileri önünde zaman içerisinde uzaması, sürüncemede kalması, birçok ülkede de şikâyetlere neden olmaktadır. Bu nedenle adil yargılanma taahhüdünde bulunan AİHS’e taraf birçok devletin bu duruma çare bulması kaçınılmaz bir hale gelmiştir. 20 Bu durum dikkate alınarak Türk hukukunda, gerek ceza hukuku kapsamında- ki soruşturmalar ve kovuşturmalar gerek özel hukuk gerekse idare hukuku kapsamındaki yargılamaların makul süre içinde sonuçlan- dırılmaması iddiasıyla AİHM’e yapılmış olan başvuruları kapsayan kanun 2013 yılında yürürlüğe girmiştir. 21 Mevcut her olayda kendine özgü durumlar söz konusu olduğu ve bu özgünlükten dolayı farklılıklar meydana geldiği için, yargıla- ma süresinin makul olup olmadığı her davanın kendi özelliklerine göre değerlendirilmektedir. 22 Bu bağlamda makul sürenin ne oldu- ğuna dair belirlenen mutlak bir süre yoktur. 23 Ancak makul sürenin değerlendirilebilmesi için ilke olarak yargılama sürecinin başlaması gerekmektedir. 24 17 Özer, s.96. 18 Mahmut Aksoy, Adil Yargılanma Hakkı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde 2013, s. 48. 19 Aksoy, s. 49. 20 Kaşıkara, s. 243. 21 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne Dair Kanun m. 2/ 1: ‘’Bu Kanun; a) Ceza hukuku kapsamındaki soruşturma ve kovuşturmalar ile özel hukuk ve idare hukuku kapsamındaki yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı, b) Mahkeme kararlarının geç veya eksik icra edildiği ya da hiç icra edilmediği, iddiasıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılmış başvuruları kapsar. …’’, http:// www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/01/20130119-1.htm, E.T. 10.04.2019. 22 İnceoğlu, s. 277. 23 İnceoğlu, s. 277. 24 Kaşıkara, s. 251, Uygun/Gerçek, s. 178.