Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

152 Kolluk Faaliyetlerinin Denetimi Hakkında Genel Bir Değerlendirme İdari ve adli kolluk ayrımının ortaya konulabilmesi oldukça farklı sonuçlar doğurabilmektedir. Yurtcan’a göre kolluğun bugünkü teşki- latlanmasının, kolluktan ceza yargılaması alanında faydalanma anla- mında artık yeterli olmadığı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle ülkemizde, yalnız ceza yargılaması alanında görev yapacak olan yeni bir kolluk teşkilatlanmasına ihtiyaç vardır. Adli kolluk olarak adlandırılacak bu teşkilat, ceza adaletinin sağlanmasında büyük fayda sağlayacaktır. 24 II. DENETİM KAVRAMI VE TÜRLERİ A. GENEL OLARAK Kontrol etmek, uygunluğunu sorgulamak gibi anlamlara sahip olan denetim sözcüğü, hesap verebilirlik kavramıyla beraber düşünül- melidir. Bir yönetim kavramı olan hesap verebilirlik, kamu görevlileri- nin kullandıkları yetkilerden ve yapmış oldukları işlemlerden sorum- lu tutulmaları anlamına gelmektedir. 25 Demokratik bir hukuk devletinde yetki ile donatılmış olanların aynı zamanda şeffaf ve hesap verebilir olması son derece önemlidir. Bir kamu hizmeti sunan ve bu anlamda kamu düzenini korumak ve sağlamak maksadıyla çeşitli yetkilerle donatılmış olan ve üstelik bu yetkilerle temel hak ve özgürlüklere kolayca müdahale etme imkânı olan kolluk personelinin de denetlenebilir olması gerekir. Son dönem- de kolluk alanında bahse konu şeffaflık ve hesap verebilirliği sağla- mak adına Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Kolluk Gözetim Komisyonu gibi yapılar oluşturularak, yeni adımlar atıldığı gözlemlenmektedir. 24 Erdener Yurtcan, Ceza Yargılaması Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018, s.151. Yenisey ise aksi yönde bir görüş beyan ederek, suç polisinin polis teşkila- tının bir parçası olduğunu, bölündükçe gücünün azalacağını, suçla mücadelede gerekli olan bilginin bir merkezde toplanmasının şart olduğunu ve insan haklarını korumakla yükümlü olan devletin güçlendirilmesi için kolluğun birleştirilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Bkz. Feridun Yenisey, Kolluk Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul, 2015, s.429. Avrupa Komisyonu 2012 Yılı Türkiye İlerleme Raporu’na bu konu şu şekilde yansımıştır: “Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 167 nci madde- si çerçevesinde 2005 yılında kabul edilen Adli Kolluk Yönetmeliği, Avrupa stan- dartlarına uygun olarak henüz uygulanmamış olup, savcılıklara bağlı adli kolluk birimleri henüz kurulmamıştır. Savcılar, İçişleri Bakanlığı’na bağlı polis birimle- rinden yararlanmaktadır. Savcılar, polis birimlerinin soruşturmalarını etkin bir biçimde sevk ve idare etme kapasitelerini geliştirmeli ve polis faaliyetlerini sıkı bir biçimde kontrol etmelidirler.” Bkz. https://www.ab.gov.tr/files/2012_ilerle- me_raporu_tr.pdf, s.16. (Edinme tarihi: 13.12.2018) 25 Serdar Kenan Gül, “Kamu Yönetiminde ve Güvenlik Hizmetlerinde Hesap Vere- bilirlik”, Polis Bilimleri Dergisi , Ankara, 2008, C.10(4), s.73.