Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

KAMU GÖREVLİLERİNE DİSİPLİN CEZALARININ UYGULANMASINDA ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ THE PRINCIPLE OF PROPORTIONALITY IN THE IMPLEMENTATION OF DISCIPLINARY PUNISHMENTS TO PUBLIC OFFICIERS Mehmet HATİPOĞLU * Özet: Ölçülülük ilkesi, idari önlemlerin, istenen sonuca ulaşmak için gerekenden daha sert olmaması gerektiğine vurgu yapan bir hu- kuk devleti ilkesidir. Yaptırım yetkisi olan idarenin yasaklı fiillerden birini icra eden kamu görevlisine karşı mevzuatta belirtilen bir ted- bir ya da yaptırımı uygulamasında hukukun genel ilkelerini dikkate alarak ölçülü davranması, sahip olduğu takdir yetkisinin de sınırla- rı arasında yer almaktadır. İlkenin bütün unsurları ile uygulanması, süreklilik açısından hem kamu hizmetlerinin uyum ve düzen içinde yürütülmesini ve bireylere sunulmasını sağlamak hem de kamu gö- revlilerinin hukuki güvenlik içerisinde rahat bir ortama kavuşmak amacına katkı sağlayacaktır. Ölçülülük ilkesinin idare hukuku açısın- dan oldukça geniş uygulama alanı olsa da, bu çalışmada daha ziyade kamu görevlileri hakkında başlatılan soruşturmalar neticesinde uy- gulanacak disiplin cezalarının tatbikinde ilkenin uygulama alanı ve karşılaşılan sorunlar ele alınacaktır. Disiplin soruşturmalarına konu olan eylemlerin hukuka aykırılık- larının geniş yorumlanması, idare hukukunda kanunilik ilkesinin ceza hukukundaki kadar mutlak ele alınmayışı, yapılan bazı kıyaslamalar, kamu idarelerindeki bazı yöneticilerin disiplin sürecini bir iç düzen aracı olarak görmekten ziyade tahakküm aracı olarak görmeleri, takdir yetkisindeki aşırılıklar, özellikle uyarma ve kınama cezalarının hukuki mesnetlere dikkat edilmeksizin kolay uygulanabilir addedil- mesi gibi nedenlerle ölçülülük ilkesi, disiplin hukukunda önemli bir teminat görevi görmektedir. Anahtar Kelimeler: Disiplin Soruşturması, Disiplin Suçu, Disiplin Cezası, Ölçülülük İlkesi, Hukuka Uygunluk Abstract: The principle of proportionality is a principle of rule of law which emphasizes that administrative measures should not be harder than it is necessary to achieve the expected outcome. It is also among the limits of the discretionary acts of the administration having enforcement power, to take into account the general prin- ciples of law and act with proportionality when imposing a measure or sanction found in the legislation against the public officers perfor- ming one of the prohibited acts. In terms of continuity, the applica- * Dr. Öğr. Üyesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı, [email protected] , ORCID: 0000-0002-5570-8554, Makalenin Gönderim Tarihi: 01.04.2019, Kabul Tarihi: 01.04.2019