Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

190 Kamu Görevlilerine Disiplin Cezalarının Uygulanmasında Ölçülülük İlkesi yasa kuralından biri diğerinin sınırını oluşturabilir. Ne var ki bu sınırlama- ların da temel hak ve özgürlüklerin özüne dokunmaması, demokratik toplum düzeninin gerekli kıldığından fazla olmaması ve ulaşılmak istenilen amacı aşmaması, başka bir anlatımla ölçülülük ilkesiyle uyum içinde bulunması zo- runludur”. Ölçülülük ilkesi kapsamı itibariyle sadece yasamayı bağlayan ve sadece yasamanın anayasadaki sınırlama ölçütlerine göre yapacağı, te- mel hak ve özgürlüklere yönelik müdahaleler noktasında esas alınan bir ilke değildir. Yukarıda da birçok defa belirtildiği üzere kaynağını “hukuk devleti”nden alan bu ilke, kişilerin sübjektif bir hakkının ih- lali söz konusu olduğunda, kural olarak, tüm devlet faaliyeti ve başta idare hukuku ve ceza hukuku olmak üzere tüm hukuk dalları içinde geçerlidir. 33 Ölçülülük ilkesi, kamu hukuku alanında, kamusal tasarrufun hu- kuka ve adalete uygun ve makul bir işlem veya eylem olmasıyla bir- likte o işlem ve eylemin “ölçülü” olması hususunda başvurulan temel bir ölçüttür. Bununla birlikte ölçülülük ilkesi, uygulama alanı bakı- mından sadece kamu hukukunda değil aynı zamanda özel hukukta da denge unsuru olarak ele alınmıştır. Özel hukukta “doğruluk ve güven kuralı” nın içinde yer aldığı gerekçesiyle her ne kadar ilk başlarda ihti- yatlı bir yaklaşımla ele alınsa da zamanla özel hukukun birçok alanına yayılmıştır. 34 1.3. Ölçülülük İlkesinin Özellikleri Ölçülülük ilkesinin, vatandaşın kamu gücü karşısında hak ve öz- gürlüğünün bir ifadesi olması ve kamu yararının da gözetilmesinin zorunlu olduğu durumlarda sınırlı olarak başvurulabilecek “temel hakların özü” ifadesinden türediği ileri sürülmüştür. 35 Bu noktada ilkenin özelliklerinin temelinde, bireysel hakların ve kamu yararının dengeli bir biçimde korunması yatmaktadır. İlkenin en önemli özelliği, devletin tüm organlarını eşit ölçüde bağlaması ve devletin tüm organlarının bu ilkeye uymasının bir zo- 16e93ab743?excludegerekce=false&wordsonly=false, (23.07.2018). 33 Koca, Tutuklamada Oranlılık, s. 113-114. 34 Oğurlu, Karşılaştırmalı Ölçülülük, s. 26-30. 35 Oğurlu, Karşılaştırmalı Ölçülülük, s. 25.