Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

192 Kamu Görevlilerine Disiplin Cezalarının Uygulanmasında Ölçülülük İlkesi Ölçülülük ilkesi caydırıcılığa olumlu katkılar sağlayarak önleme işlevinin unsuru olan yaptırımların da sınırlarını belirlemektedir. Bu özelliği ile “failin sübjektif durumunun” dikkate alınmasını sağlaya- rak, yaptırımın caydırma ve engelleme özelliklerinin dengeli olarak yüklenmesini sağlamaktadır. 42 Bir başka deyişle, felsefi olarak “dü- rüstlük” veya “adalet” kavramlarına eş değer olan ölçülülük ilkesi, taraflar arasında “adil ve makul” bir dengenin sağlanmasında elverişli bir ölçüttür. Bu itibarla ilkenin bir tarafını, kişilere tanınan güvence- nin eşit dağıtılmasını içeren “eşitlik ilkesi” oluştururken diğer tara- fını “adalet ve insan haysiyeti ilkeleri” nin oluşturduğunu söylemek mümkündür. 43 Verilen açıklamalar ışığında, ilkenin bir yorumlama ölçütü ve denetim mekanizması olduğu görülmektedir. Disiplin hukuku bağ- lamında veyahut kamunun takdir yetkisini yönlendirirken ve somut olaylara ilişkin çatışan menfaatleri denge unsuruyla çözmeyi amaçlar- ken çıkarlar arasındaki “pratik uyuşumu” sağlamada ve karar alma noktasında bir ölçüt olarak ölçülülük ilkesine başvurulmaktadır. Bu sayede amaçlanan hedefle beklenen yarar arasında olumlu bir çözüme ulaşılmaktadır. 1.4. Ölçülülük İlkesinin Unsurları ve Disiplin Hukukuna Yansımaları Ölçülülük ilkesi, elverişlilik, gereklilik ve orantılılık olmak üzere üç ana unsurdan (alt ilkeden) oluşmaktadır. 44 Ölçülülük ilkesinin kap- samını belirleyen bu unsurların uygulanmasıyla, gerek yasama faali- yetlerinde gerekse kanunların uygulanmasında hak ve özgürlüklerin en üst seviyede korunması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda ölçülülük ilkesi değerlendirilirken tek başına ölçülülük ilkesi değil, aynı zaman- da bahse konu üç alt ilkenin de ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekmek- tedir. 42 Mehmet Hatipoğlu, “Çevrenin Korunmasında İdari Yaptırımların Caydırıcılık Açısından Değerlendirilmesi”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi , Ankara, 2016, S.1, ss. 77-118, s. 91. 43 Oğurlu, Karşılaştırmalı Ölçülülük, s. 24. 44 Jülide Gül Erdem, “Ölçülülük İlkesinin İdarenin Takdir Yetkisinin Kullanımındaki Yeri” (Takdir Yetkisi), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ankara, 2013, C.62, S.4, ss. 971-1005, s. 1000-1001.