Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

194 Kamu Görevlilerine Disiplin Cezalarının Uygulanmasında Ölçülülük İlkesi Elverişlilik ilkesi, sınırlamanın gerçekleştirilmesi için başvurulan aracın sınırlama amacını gerçekleştirmeye uygun olmasıdır. 52 Bu nok- tada araç, amaca ulaşmada etkisiz veya amaca ulaştırmayı güç hale getiriyorsa, başvurulan önlem elverişsizdir. Aracın kısmen bile olsa amacı gerçekleştirmeye bir katkı sağlaması, elverişli olduğunun gös- tergesi olacaktır. 53 Dolayısıyla kamu düzenini korumak için hak ve özgürlükler sınırlandırılırken, en uygun sınırlama araçlarının tercih edilmesi gerekir. 54 İdare hukukunda ise elverişlilik ilkesi, daha çok kolluk ve idari yaptırımlar alanında karşımıza çıkar. Kolluk noktasında polisin zor kullanma yetkisinin sınırları, elverişlilik unsuru çerçevesinde incelen- mektedir. Polis, zor kullanma yetkisini olayın tehdidinin bu zor kul- lanma ile ortadan kalkabileceği olasılığına göre değerlendirecektir. Daha hafif bir tedbir ile halledilebilecek durumlarda önlemlerin terci- hinde aşırılığa kaçmak kesinlikle elverişsiz olarak değerlendirilecektir. Elverişlilik unsuruna göre, alınan önlem ile istenilen neticeye yak- laşılıyorsa araç elverişli; tam tersi durumda ise yani başvurulan araç istenilen amacı gerçekleştirmeyi zorlaştırıyor veya bu amaca ulaşma- da etkisiz ise, araç elverişizdir. 55 Elverişlilik ilkesince, yasanın uygulanması sırasında kamu, yasa- nın amacını gerçekleştirmek için en elverişli olan araçları kullanmalı ve kullanılan bu aracın elverişliliği objektif hususlara göre değerlendi- rilmelidir. Bu bağlamda kamunun uyguladığı araç, amaca hizmet et- mekten çok ters düşüyor veyahut amacı gerçekleştirmiyorsa elverişli kabul edilemeyecektir. Disiplin hukuku açısından elverişlilik unsurunun değerlendiril- mesinde yine karşımıza çıkan husus caydırıcılık aracılığıyla, kamu hizmetlerinin düzenli yürütmesi amacıdır. İdarenin iç düzenini sağ- layabilmesi için kamu görevlilerine uygulanan yaptırımların ya da soruşturma kapsamında alınan tedbirlerin düzeni sağlayabilme im- 52 Kemal Gözler, İdare Hukuku C. II, Ekin Kitabevi, Bursa, 2003, s. 511. 53 Oğurlu, Karşılaştırmalı Ölçülülük, s. 36. 54 Yusuf Şevki Hakyemez, “Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılmasında Ölçü- lülük İlkesi”, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e 80. Yaş Armağanı C.2, Beta Basım Yayın, İstanbul, 2001, s. 1319. 55 Yüksel Metin, Ölçülülük İlkesi - Karşılaştırmalı Bir Anayasa Hukuku İncelemesi, Seçkin Yayınevi, 1. Baskı, Ankara, 2002, s. 26.