Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

197 TBB Dergisi 2019 (143) Mehmet HATİPOĞLU gerekliliğinden ve hedeflenen amacın zorunlu veya gerekli kıldığın- dan çok olamayacağını belirtmiştir. Mahkeme, kamunun yaptığı ey- lem veya yöntemde hem orantının dikkate alınması gerektiğini hem de gerekli olup olmadığını irdeleyerek ölçülülük denetimi yapmış; kamunun yapacağı tasarruflarda ölçülülük ilkesinin alt unsuru olan gereklilik ilkesine uygun davranmasına hükmetmiştir. Kamu hizmetinin belirli bir düzen içinde ifasında memurların uy- makla yükümlü oldukları birtakım yükümlülükler bulunmaktadır. Kamu görevlilerinin belirlenen menfi ve müspet yükümlülüklere uy- mamalarının disiplinel birtakım sonuçları bulunmaktadır. 67 Yaptırım- lar olarak karşımıza çıkan bu sonuçlar, idarenin iç düzenini sağlaması açısından elzemdir. Disiplin hukuku açısından değerlendirildiğinde idarenin/kamunun yapacağı tasarrufta başvurduğu aracın hedefledi- ği amaca ilişkin gerekli olması önemli bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Yine Devlet Memurları Kanunu’nun disiplin cezalarına ilişkin hükümlerinden yola çıktığımızda bireylerin yapmış olduğu eylemlerin ağırlığına göre bir yaptırım tatbiki, zorunlu bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Caydırıcılık, ıslah gibi unsurlar gerekli- lik ilkesi çerçevesinde ele alındığında, ilgili kişilere uygulanacak olan yaptırımların zorunlu olması ve mevzuata en uygun şekilde davranıl- ması; kamu düzeninin sağlanmasında önemli bir nitelik taşımaktadır. Özetle gereklilik unsuru ile bireylerin hak ve özgürlüklerine makul ve gerekli ölçütler dâhilinde müdahale edilmelidir. Bu sayede kamu menfaati de korunmuş olacaktır. 1.4.3. Orantılılık İlkesi Orantılılık ilkesi, alınan önlemin bireye verdiği zararla toplumun bu tedbirle sağladığı fayda arasında uygun bir denge sağlanmasını içe- ren, amaçla araç arasında karşılaştırma yapan bir unsurdur. 68 Bir başka tanımla hukuka aykırı işlem ile yaptırım arasında makul bir oranın anan=&dokumanturu=danıstaykarar, (28.07.2018). 67 Selman Sacit Boz, “Memur Disiplin Hukukuna Hâkim Olan Temel İlkeler” (Disip- lin Hukukuna Hâkim İlkeler), Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , Konya, 2017, C.25, S.2, ss.15-41, s.16. 68 Erdem, Takdir Yetkisi, s. 988.