Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

198 Kamu Görevlilerine Disiplin Cezalarının Uygulanmasında Ölçülülük İlkesi olması; 69 ihlalin derecesine göre verilecek yaptırımın orantılı olması yani cezaların somutlaştırılması (bireyselleştirilmesi) anlamına gel- mektedir. 70 Danıştay disiplin hukukuna yönelik vermiş olduğu bir kararında orantılılık ilkesini “…Kamu görevlilerinin gerçekleştirdikleri eylemlerin, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde yaratacağı olumsuzlukların ağırlığına göre disiplin cezası verilmesi; diğer bir deyişle cezanın suç ile orantılı olması gerekmektedir. Orantılılığın bir yandan kanunda suç tipi olarak belirlenmiş olan eylem ile buna karşılık verilecek ceza arasında adil bir dengenin olma- sı, benzer hukuksal değerleri korumaya yönelik suçlar için öngörülen cezalar arasında mantıklı bir dengenin olması, diğer yandan ise hukuksal değerlerin hiyerarşik özelliğinin zorunlu bir sonucu olarak farklı hukuksal değerleri ko- ruyan suçlar için öngörülen cezalar arasında bir dengenin olması şeklinde so- nuçları bulunmaktadır. Kamu görevlisinin işlediği disiplin suçu karşılığında niteliği itibariyle o suç için öngörülenden daha ağır bir disiplin cezası ile ce- zalandırılması durumunda ‘eylemin ağırlığına göre cezalandırma’, diğer bir deyişle ‘orantılılık’ ilkesi ihlal edilecektir” 71 şeklinde detaylıca açıklamıştır. Kamu yararının gözetilmesi noktasında, yapılan eyleme ilişkin idarenin yapmış olduğu tasarruftaki oranın adalete uygun olup olma- dığını, yapılan eylemin toplum üzerinde oluşturduğu etkiye ve kamu vicdanında aldığı tepkiye göre takdir edilmesi bir zorunluluktur. Zira kayda değer önem arz etmeyen bir amaç için bireylere ait önemli bir menfaate zarar veriliyorsa, orantılılık ilkesine aykırı hareket edildi- ği sonucu ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla orantılılık ilkesinde amaç, daha hafif bir önlemle amaca ulaşmak mümkünse daha ağır bir ön- lemin değerlendirilmeme ve oransal olarak her iki yararında korun- masıdır. Buradaki oransallık bağı, hukuk devleti ve adalet anlayışının zorunlu bir gereğidir. 72 69 Ilgın Özkaya Özlüer, İdari Yaptırım Kuramı Açısından Çevre Kanunu’nda İdari Cezalar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2008, s. 37. 70 Kurt, Güvenceler, s. 167. 71 Dan. 12. D., E.:2003/3174, K.:2006/6690, K.T.: 26.12.2006, h t t p : / / ems a l . d a n i s t a y . u y a p . g o v . t r / b i l g i b a n k a s i ı s t emc i we b / dokumangosterservlet?dokumanıd=6dqp1e3jjn2tqhn5hwzgd7pmo1scd0le%2br wsnjgzcym%2fa%2b6gu8doqaq%2ffbdkb2erdcdt9lgo%2f0skdg624dsqgzhk3hho 4xtvxmoknzhbxybdydesc3p%2fqtsr0ıo1nijpov59njzchq4876%2br6luqng%3d%3d &aranan=&dokumanturu=danıstaykarar, (29.07.2018). 72 Karabulut, İdari Yaptırımlar, s. 157.