Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

204 Kamu Görevlilerine Disiplin Cezalarının Uygulanmasında Ölçülülük İlkesi miz kararlarında gerekse ölçülülük denetimine ilişkin diğer kararla- rında, elverişlilik ve gereklilik ilkelerine orantılılık ilkesine göre daha az başvurduğu görülmektedir. Danıştay’ın kararlarına bakıldığında, 2001 yılında yapılan Anayasa değişikliği öncesinde de ölçülülük dene- timinin farklı kavramlarla yap ıldığı görülmektedir. Sadece kamu görevlilerinin işlemiş oldukları fiillere karşı başlatı- lan soruşturmalar ve ceza tatbikinde değil; idari işlem ve eylemlerin de ölçülülük ilkesi çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir. İdare ola- rak hukuka uygunluk karinesi ve kamu gücü ölçütüne sığınarak ‘biz kararı alalım, yargıdan dönerse döner’ anlayışı bu ilkenin hem özüne hem de amacına aykırıdır. İdarenin söz konusu ilke kapsamında gös- tereceği hassasiyet, ilkenin sadece Danıştay ya da diğer yargı makam- larınca başvurulan bir araç olmasını engelleyecektir. Aksi takdirde, kamu yararının korunmasında aksaklıklar ve bireylerin menfaatleri- nin zedelenmesinde artışlar ortaya çıkacaktır. 3. Disiplin Cezalarında Ölçülülük İlkesinin Önemi Dünyada hak ve özgürlüklerin tamamen sınırsız olduğu bir ülke örneği yoktur. En gelişmiş ülkelerden en geri kalmış ülkelere kadar hak ve özgürlükler yeterli/yetersiz ölçüde de olsa kendi yönetim sis- temleri içerisinde bir sınırlamaya tabidir. Sınırlamaların sınırı bu sis- temlerde oldukça önem arz etmektedir. Zira sınırlamalar gereğinden fazla olduğu takdirde özgürlüklerin mi yoksa sınırlamaların mı önce- likli olduğu belirlenemez hale gelir. İşte bu durumda ölçülülük ilkesi- nin önemi karşımıza çıkmaktadır. Çünkü ölçülülük ilkesi ile insanlara tanınan hak ve özgürlüklerin öncelikli ve temel sınırları belirlenmek- tedir. 87 Gerek özel hukuk uyuşmazlıkları gerekse idari yargı alanında değerlendirildiğinde, idari para cezaları, çevresel yaptırımlar, ruhsat iptalleri ve kamu görevlilerine uygulanan disiplin cezaları gibi birçok yaptırımın denetiminde değişik isimlerle kullanılan ölçülülük ilkesi anayasal bir denetim mekanizmasıdır. Başta öğrenciler ve memurlar aleyhine verilen disiplin cezalarında olmak üzere, idarenin ihlal ile yaptırım arasında adil bir denge gözetip gözetmediğini denetleyen 87 Oğurlu, Karşılaştırmalı Ölçülülük, s. 17.