Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

206 Kamu Görevlilerine Disiplin Cezalarının Uygulanmasında Ölçülülük İlkesi sa Mahkemesi ölçülülük ilkesini “disipline konu eylemler ile yaptırımlar arasında adil bir dengenin gözetilmesi de hukuk devleti ilkesinin bir gereği” olarak görmüş ve buna ilişkin 93 “…disiplin cezası gerektiren farklı fiiller için ayrım yapılmaksızın tek bir yaptırım benimsenmiştir. Diğer bir ifadey- le uyarma cezasını gerektirecek bir fiil karşılığında uygulanacak yaptırım ile daha ağır bir disiplin cezasını gerektirecek bir davranış aynı sonuca bağlan- mıştır. Buna göre bireyin kamu hizmetinde kalmasının, disiplin cezası gerekti- ren eylemlerin ağırlığına uygun herhangi bir kademelendirme yapılmayarak, adil ve makul bir denge gözetilmeksizin ölçüsüz bir biçimde memuriyetten çı- karılma yaptırımına tabi tutulmasının hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmayaca- ğı” şeklinde hüküm kurmuştur. Anayasa Mahkemesi disiplin cezasına ilişkin bir başka kararında 94 ölçülülük ilkesini Anayasa’nın 2. maddesi yönünden incelemiş, bu yönüyle ilkenin önemini vurgulamıştır. Mah- keme Anayasa’nın 2. maddesinden hareketle Türkiye Cumhuriyetinin bir hukuk devleti olduğunu, ölçülülük ilkesinin de hukuk devletinin bir sonucu olduğunu belirtmiştir. İlgili Anayasa Mahkemesi Kararın- da itiraz yoluna başvuran Diyarbakır 1. İdare Mahkemesi de ilkenin önemini, “hukuk devletinin gerçekleştirilmesinin unsurlarından biridir” şeklinde açıklamıştır. Danıştay yapmış olduğu yargısal denetimlerde, ölçülülük ilkesine en fazla disiplin hukuku alanında başvurmaktadır. Bu da ilkenin di- siplin hukukundaki önemini ortaya koymaktadır. Yukarıda da bahse- dildiği üzere Danıştay ve idare mahkemeleri aldıkları birçok kararda nispet, denge, oran gibi kavramlarla bu ilkeyi desteklemektedirler. Disiplin cezalarında amaç, kamu düzeninin korunması hedefine ulaşmada yeterli ve gerekli olan cezanın takdir edilmesidir. 95 Bu denge öyle hassas bir dengedir ki; bu dengeye uyulmayarak başlatılan so- ruşturmalar ve sonunda alınan kararlar, kamu görevlilerinin görev- lerini icrasındaki performanslarını, verimliliklerini, kurumlarına olan aidiyet duygularını, iş huzurunu, iş arkadaşları ile olan ilişkilerini 93 AYMK, E.: 2013/15, K.: 2013/131, K.T.:14.11.2013, http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/4fcdc21d-9638-45f1-a7c4-b8 7c2460c0d6?excludeGerekce=False&wordsOnly=False, (21.02.2019). 94 AYMK, E.:2010/28, K.:2011/139, K.T.:20.10.2011, http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/karar/content/2c7ff934-d21b-45d2- 944a-34058ea25d35?excludegerekce=false&wordsonly=false, (08.08.2018). 95 İl Han Özay, Günışığında Yönetim, Alfa Yayınları, İstanbul, 2002, s. 512.