Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

207 TBB Dergisi 2019 (143) Mehmet HATİPOĞLU olumsuz yönde etkileyebilir. Bu noktada idarenin takdir yetkisini kul- lanırken ba şvur acağı kıstas olan ölçülülük ilkesinin önemi ortaya çık- maktadır. İlke, idarenin takdir yetkisine yön vermekte ve takdir yetkisi kullanılırken dengelerin gözetilmesinde etkin rol oynamaktadır. 96 Genel olarak değerlendirildiğinde disiplin cezaları noktasında ölçülülük ilkesinin önemi gerek idarenin işlemlerinde gerekse ida- ri yargı denetiminde oldukça önemli bir unsur olarak karşımıza çık- maktadır. Ölçülülük ilkesi, disiplin cezaları ile hak ve özgürlüklere müdahale eden kamu gücünün, gereklilik, elverişlilik ve en önemlisi orantılılık unsurlarına riayet etmediği takdirde, yapılan işlemin yargı yoluyla denetiminde oldukça önemli bir konum üstlenmektedir. Bu itibarla kamu görevlilerine verilen cezaların sadece mevzuata uygun- luğu değil, aynı zamanda gerekli, elverişli ve orantılı olması zorunlu kılınmaktadır. İdare Hukukunda keyfiyete yol açabilecek takdir yetki- sine bırakılan alanların olduğu düşünüldüğünde, ölçülülük ilkesinin önemi daha da belirgin hale gelmektedir. Yukarıda bahsedilen Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesi uyarınca verilecek “disiplin ce- zalarındaki kıyasa ilişkin maddeler” bunun en belirgin örneği olarak kar- şımıza çıkmaktadır. Sadece verilen cezaların denetiminde değil; aynı zamanda verilecek cezaların tespitinde de ölçülülük ilkesine uygun hareket edilmesi, kamu yararının gözetilmesi ve kamunun etkin bir şekilde işlemesinde önemli bir etkendir. 4. Ölçülülük İlkesi Bağlamında Disiplin Cezalarındaki Derecelendirme Disiplin suçu, özel bir yükümlülükle kamusal makamlara bağlı olan kişilerin bu yükümlülüklerini yerine getirmemesidir. 97 Bu suç, öğrencinin kopya çekmesi, polisin görev başında uyuması şeklinde olabileceği gibi, memurun kamu düzeninin işleyişini bozması şeklin- de de olabilir. Bu bağlamda konumuzun ana unsurunu oluşturan di- siplin cezasının memur hukuku açısından anlamı ise, hizmete dönük kusurlu memur eylemi olmasıdır. 657 sayılı Kanun’a t â bi memurlar için ilgili kanunun 125. maddesinde; yargı mensupları, silahlı kuvvet- 96 Oğurlu, Danıştay’ın Yaklaşımı, s. 143-145. 97 Kemal Gözler ve Gürsel Kaplan, İdare Hukuku Dersleri, 19. Baskı, Ekin Basım Yayın, Bursa, 2017, s. 658.