Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

22 Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Makul Sürede Yargılanma Hakkı - Sürenin Aşılması ... D. Yetkili Makamların Tutumu Yargılama süresi aşamasında sürenin makul olup olmadığına ilişkin kullanılan son ölçüt, yetkili makamların tutumudur. Burada devlet, kendi idari ve yargısal organlarına atfedebileceği gecikmeler nedeniyle sorumlu tutulmaktadır. 58 Diğer bir deyişle, yapılan yargıla- mada, yetkili makamların hatalı davranışları sebebiyle davanın uza- mış olması, makul sürede yargılanma hakkı ile bağdaşmamaktadır. 59 Yetkili makamlar, bu konuyla ilgili olarak gerekli özeni göstermeli ve en hızlı şekilde hareket etme yükümlülüğü altında bulunmalıdırlar. 60 Dilekçenin kayda alınmaması ya da dosyanın zamanında gündeme alınmaması bu duruma örnek teşkil etmektedir. Ancak yetkili makam ifadesinden sadece hâkimlerin doğrudan sebebiyet verdikleri hatala- rı anlamamak gerekir. 61 Çünkü mahkeme kalemlerinde bazı evrakla- rın bulunmaması ya da resmi mercilere sorulan sorulara zamanında cevap verilememesi hallerinde de süre uzayabilmekte ve dava süresi makul süreyi aşan bir duruma gelebilmektedir. Sonuç olarak mahkeme, yetkili makamların tutumunu ve başvu- rucunun tutumunu ayrı ayrı değerlendirmekte ve hangi tutumun yar- gılamadaki gecikmeye sebebiyet verdiğini saptamaktadır. 62 III. Yargılamanın Makul Süre İçerisinde Yapılmasının Tespitine İlişkin Sürenin Başlangıcı ve Bitimi Yargılamanın makul bir sürede tamamlanması, en kısa zamanda yargılamanın bitirilmesini değil, her bir dava için gerekli olan zaman içerisinde davanın sonlandırılmasını ifade etmektedir. 63 Bu durumda yargılamanın makul bir süre içerisinde yapılıp yapılmadığının tespit edilebilmesi için, ilk önce sürenin başlangıcının tespit edilmesi gerek- mektedir. 64 58 Özer, s. 104, Hendek, s. 88. 59 Özdemir, s. 9, Aksoy, s. 52. 60 Sanıvar, s. 48. 61 Kaşıkara, s. 250. 62 Özer, s. 104. 63 Aksoy, s. 50. 64 Mücahit Aydın, “Bireysel Başvuruda Zaman Bakımından Yetki”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Y. 2016, S. 25, s. 294, Aksoy, s. 50.