Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

211 TBB Dergisi 2019 (143) Mehmet HATİPOĞLU tedir. Özellikle disiplin cezalarının belirlenmesi ve uygulanmasında idareye geniş bir takdir yetkisi verilmesi ve ölçülülük ilkesinin idare tarafından bu aşamada değerlendirilmemesi mağduriyetlere sebebiyet vermekte; mağdur olan kişilerin yargı makamlarına başvurmasıyla da artan bürokrasi sorunları karşımıza çıkmaktadır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 124. maddesine göre disiplin hukukunun genel amacı “ kamu hizmetlerinin gereği gibi yürü- tülmesini sağlamak ” tır. Buradan yola çıkıldığında disiplin cezalarının temel amacı, kurum düzeni ve devlet saygınlığını, memurlar üzerinde hukuksuz korku ve baskı oluşturmadan eğitim ve inanç merkezli ola- rak korumaktır. 108 Bu nedenle idare vereceği disiplin cezalarında ihlalin ağırlığı ile yaptırımın orantılı olmasına dikkat etmeli; idare takdir yet- kisinin devreye girdiği durumlarda, disiplin cezası verilmesini gerek- tiren eylemin niteliğinin belirlenmesinde hataya düşmemelidir. Aksi takdirde yapılan eyleme ilişkin verilecek disiplin cezasında da hataya düşeceğinden ölçülülük ilkesi ihlal edilecektir. 109 Yargıtay ve Danıştay kararları bu hususlara örnek niteliktedir. Yargıtay bir kararında 110 : “… Temel dayanak olan bu ilke gözetilmez ve kamu yararı birey zararına işletilirse, haklar ve değerler örselenir; birey yararı toplum zararına kayırılırsa yargılama kilitlenebilir ve dolayısıyla her iki durumda da hukuk barışı tehlikeye düşer” diyerek ölçülülük ilkesinin kamu ve birey yararı arasındaki dengeyi korumada önemli bir işlevi olduğunu belirtmiştir. Danıştay ise vermiş olduğu bir kararında davacının eylemi yönetmeliğin 7/a maddesinde belirtilen kusurlu harekete girdiğinden bu eylemin karşılığı olarak da kınama cezası verilmesi gerekirken, daha ağır bir cezanın verilmesini ölçülülük ilkesi bağlamında hukuka aykırı bulmuştur. 108 Ender Ethem Atay, İdare Hukuku, 4. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014, s.913; Turan Yıldırım, Melikşah Yasin, Nur Kaman, Halit Eyüp Özdemir, Gül Üstün ve Özge Okay Tekinsoy, İdare Hukuku, Güncellenmiş 6. Baskı, On İki Levha Yayın- cılık, İstanbul, 2015, s. 265; Nuri Tortop, “Disiplin, Disiplin Cezaları ve Disiplin Suçları”, Amme İdaresi Dergisi , Ankara, 1983, S.16/3, ss.89-100, s.90; Akyılmaz, Disiplin Hukuku, s. 244; Oğuz Sancakdar, Disiplin Yaptırımı Olarak Devlet Me- muriyetinden Çıkarma ve Yargısal Denetimi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2001, s. 151-153. 109 Arık, Yaptırımlarda Ölçülülük, s. 81-85. 110 YCGK, E.:1995/7-165, K.:1995/302, K.T.: 24.10.1995; YCGK, E.:1994/6-322, K.:1994/343, K.T.: 19.12.1994; YCGK, E.:1995/305, K.:1995/6-238, K.T.:24.10.1995; Yargıtay. 4. Ceza Dairesi Kararı, E.:1994/7114, K.:1994/7264, K.T.:26.9.1994, https://emsal.yargitay.gov.tr/bilgibankasiıstemci web/yenitasarim/index.jsp, (05.09.2018).