Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

212 Kamu Görevlilerine Disiplin Cezalarının Uygulanmasında Ölçülülük İlkesi Disiplin hukukumuzun idareye tanıdığı geniş takdir yetkisi, pek ç oğu hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmayan disiplin suçu kategorisi ve disiplin hukukuna ilişkin kıyas ilkesini getiren torba hükümler adeta idareyi hukuka aykırı davranmaya teşvik etmektedir. Bu sebeple ida- reye, disiplin suçunun soruşturulması ve disiplin cezalarının tatbikine ilişkin Anayasa’nın 38. maddesinde belirtilen ilkelere uyma zorunlu- luğu getirilmelidir. Örneğin, Anayasal bir hak olan savunma hakkı ki- şilere mutlaka verilmeli, savunması istenen kamu görevlisine suçlama konusunun ve hakkındaki isnadın ne olduğu açıkça bildirilmeli, kamu görevlisine savunmasını yapabilmesi bakımından yeterli süre verilme- li ve savunma hakkının mutlaka karar veren makam önünde kullanıl- ması zorunlu olmalıdır. 111 İdari yargı makamlarının ölçülülük ilkesine başvurduğu alanların en başında, idarenin disiplinin hukukuna yönelik işlemleri gelmek- tedir. Kararlarda çoğunlukla disiplin suçu ile verilen ceza arasında adil bir denge bulunmadığına, idarenin burada keyfî olarak davranıp verdiği cezanın ölçüsüz olduğuna hükmedilmekte ve idari işlem ip- tal edilmektedir. 112 Nitekim aday polis memuru iken görevi başında uyuyan polis memurunun idare tarafından memuriyetle ilişiğinin ke- silmesine yönelik karar, adil denge gözetilmediğinden bahisle İdare Mahkemesi ve Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu kararıyla iptal edilmiştir. 113 Bir başka Danıştay kararında ise, yine görev başın- da uyuyan bir başka polis memuruna verilen “on ay kısa süreli durdur- ma” disiplin cezası yerinde görülmüş ve hukuka aykırılık olmadığına hükmedilmiştir. 114 Her iki karar incelendiğinde karşımıza çıkan sonuç, idarenin keyfi davranışlarının yargı makamlarınca ölçülülük ilkesi çerçevesinde değerlendirilerek iptal edildiğidir. Bahse konu örnek- lerdeki ilk kararda “memuriyetten ilişiğinin kesilmesi” gibi adil denge gözetilmeksizin verilen bir disiplin cezası söz konusu olup, bu karar 111 Akyılmaz, Disiplin Hukuku, s. 241. 112 Erkut, Hukuka Uygunluk, s. 118. 113 Karabulut, İdari Yaptırımlar, s. 159. 114 Dan. 12. D., E.:2007/5381, K.:2009/6552, K.T.:24.11.2009, http://emsal.danistay.uyap.gov.tr/bilgibankasiıstemciweb/dokumangoster ser vlet?dokumanıd=6dqp1e3jjn2tqhn5hwzgd7pmo1scd0le%2brwsnjgzcym%2fa%2 b6gu8doqaq%2ffbdkb2erl%2b9oiısnv7%2futoygw%2fjmhgbkb61uk%2ff4renddc mljvpao221c%2bvactexsowtıırubqldofvwt4sc%2bta2sop2ya%3d%3d&aranan=& dokumanturu=danıstaykarar, (04.09.2018).