Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

213 TBB Dergisi 2019 (143) Mehmet HATİPOĞLU idari yargı makamlarınca ölçüsüz bulunarak iptal edilirken benzer bir başka disiplin suçuna konu yaptırımda ise (kararın verildiği güne kadar geçmiş hizmetleri olumlu ve sicilleri iyi olan memurlara Tüzükte gösterilen cezanın bir derece aşağısının uygulanabileceği ilkesi de gözetilerek) , verilen disiplin cezasının ölçüsüz olmadığına hükmedilerek onandığı görül- mektedir. Benzer olaylarda verilen disiplin cezalarının birbirinden bu kadar farklı olabilmesi, memur disiplin hukukunda takdir yetkisinin oldukça geniş olduğunu göstermektedir. Bu noktada kanaatimizce idarenin tasarruflarının özellikle orantılılık alt ilkesince sınırlandırıl- ması, tahdidi olarak sayılan disiplin suçlarında verilecek disiplin ce- zalarının sarih ve anlaşılır olması; benzer disiplin suçlarına verilecek disiplin cezalarında alt ve üst sınırlar belirlenerek idareye bu alt ve üst sınırlar içerisinde sınırlı bir takdir hakkının tanınması önemli bir gerekliliktir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda veyahut diğer disiplin hukukuna konu mevzuatta, disiplin cezası tehdidi taşıyan hal ve dav- ranışlar, disiplin cezalarının her biri için ayrı listeler halinde gösteril- miştir. Ancak kanunda sayılan bu hal ve davranışlara nitelik ve ağır- lıkları itibariyle benzeyen fiillere de aynı türden cezaların verileceğine dair hükümlere yer verildiğinden, disiplin suçları bakımından “tipik- lik” ve “açıklık” ilkelerinden uzaklaşılmıştır. 115 Bu durum idareye ol- dukça geniş bir takdir yetkisi sunmakta, aynı eylem veya fiiller için somut olaylara bakılmaksızın farklı disiplin cezaları verilebilmektedir. Bu husus da, ölçülülük ilkesinin özü niteliğinde olan “adil denge” öl- çütünden uzaklaşılmasına sebebiyet vermektedir. Suç ve cezaların kanunlarda açıkça tanımlanıp belirtilmesi salt bu tanımlara uyan fiillerin cezalandırılmasına olanak tanımakta, kanuni tarife uymayan fiil ve davranışların kıyas yoluyla kanuni tarifteki fi- illere benzetilerek cezalandırılmasına olanak tanımamaktadır. Aynı şekilde kıyas yoluyla cezaların artırılmasına ve kanunda öngörülme- yen bir cezanın uygulanmasına imkân bulunmamaktadır. Yukarıda da belirtildiği üzere gerçekten de DMK’da bulunan, “ Yukarıda sayılan ve disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallere nitelik ve ağırlıkları itiba- riyle benzer eylemlerde bulunanlara da aynı neviden disiplin cezaları verilir ” 115 Akyılmaz, Disiplin Hukuku, s. 244.