Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

223 TBB Dergisi 2019 (143) Cenk AKİL II. SÜREKLİ BORÇ İLİŞKİSİ KAVRAMI VE SÜREKLİ BORÇ İLİŞKİSİNİN FESHİ “Sürekli borç ilişkisi” 8 kavramı borcun belli bir muacceliyet anın- da değil de, aksine borç ilişkisi varlığını devam ettirdiği müddetçe ye- rine getirilmesi zorunlu olan borç ilişkileri olarak tanımlanabilir. 9 Şu hâlde, sürekli borç ilişkisinin tipik özelliği edim ve karşı edimin bir kez ifa edilmesiyle sözleşmeden kaynaklanan borçların ifa edilmiş sayıl- maması; edim değişiminin tekrarlanması ve uzun sürmesidir. 10 Kira, hizmet, tüketim ödüncü, vedia gibi sözleşmeler sürekli borç ilişkisinin tipik örneklerdir. 11 Sürekli borç ilişkilerinin feshi olağan ve olağanüstü fesih olmak üzere ikiye ayrılır. 12 Olağan fesih belirsiz süreli bir sözleşmenin her- hangi bir sebep göstermek mecburiyetinde olmaksızın tek taraflı ve geleceğe etkili olarak sona erdirilmesidir. 13 Buna karşılık, olağanüstü fesih ise taraflardan birinin sürekli borç ilişkisini ortaya çıkan bazı sebeplere istinaden vaktinden evvel sona erdirmesidir. 14 Sürekli borç ilişkisinin konkordato talebi gerekçe gösterilerek feshi de olağanüstü fesih olarak nitelendirilmektedir. Özel hukukta hakim olan ahde vefa 8 Bir borç ilişkisinin ne zaman “sürekli” sayılacağı doktrinde tartışmalıdır. Bu ko- nuda bkz. Özer Seliçi, Borçlar Kanuna Göre Sözleşmelerden Doğan Sürekli Borç İlişkilerinin Sona Ermesi, İstanbul 1976, s. 7; Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 21. B., Ankara 2017, s. 213. Diğer yandan buradaki “borç ilişkisi” tabiri bir sözleşmeden doğan ve alacağı da kapsayan ve fakat ondan daha geniş içeriğe sahip olup taraflar arasında sözleşme ile kurulan hukuki ilişkinin bütününü ifade etmektedir. Bkz. Seliçi, s. 3; Pınar Altınok Ormancı, Sürekli Borç İlişkilerinin Haklı Sebeple Feshi, İstanbul 2011, s. 5. 9 Murat Tümerdem, Sürekli Borç İlişkilerinde Borçlunun Temerrüdü ve Sonuçları, Ankara 2018, s. 10. 10 Jolanta Kren Kostkiewicz, SchKG Kommentar Schuldbetreibungs-und Konkurs- gesetz mit weiteren Erlassen, 19. B., 2016, s. 681; Franco Lorandi, “Dauerschuld- verhaeltnisse im Nachlassverfahren”, (AJP 2004, s. 1209-1224), s. 1210. Karş. Meinrad Vetter/Roman S.Gutzwiller, “Voraussetzungen und Rechtsfolgen der ausserordentlichen Beendigung von Dauerschuldverhaeltnissen,” (AJP 2010, s. 699-714), s. 700. 11 Franco Lorandi, “Dauerschuldverhaeltnisse im neuen Sanierungsrecht”, (AJP 2014, s. 294-302), s. 295; Pekcanıtez/Erdönmez, s. 105; Murat Atalı, “Konkorda- toda Kesin Mühlet ve Sonuçları”, 7101 Sayılı Kanunla Konkordato ve Elektronik Tebligat Konularında Getirilen Yenilikler, İstanbul 2018, s. 101; Hakan Pekcanı- tez/Oğuz Atalay/Meral Sungurtekin Özkan/Muhammet Özekes, İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, 5. B., İstanbul 2018, s. 458. 12 Altınok Ormancı, s. 90. 13 Seliçi, s. 132; Altınok Ormancı, s. 90. 14 Seliçi, s. 156; Altınok Ormancı, s. 93.