Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

24 Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Makul Sürede Yargılanma Hakkı - Sürenin Aşılması ... lamaktadır. 70 Bu durumda; makul sürenin başlangıç tarihi, gözaltına alınma tarihi, tutuklanma tarihi, ilk soruşturmanın açıldığı gün yahut suç isnadıyla hazırlık soruşturmasının başladığı tarih olabilmektedir. 71 Ceza yargılamasının sona erdiği tarih ise, suç isnadının ya da ve- rilen cezanın kesinleştiği tarihtir. Bu da son kanun yolunun sonuçlan- dığı ya da yazılı kesin hükmün tebliğ edildiği tarihe bakılarak belir- lenmektedir. 72 Mümkün ve olası kanun yolları da dâhil olmak üzere yargılamanın kesin hükümle sonuçlandığı tarihi sürenin sonu olarak alabilmekteyiz. 73 Sanığın beraatı halinde ve savcılık bu beraat kararını temyiz etmediği zaman, makul süre güvencesi temyiz süresinin sonu- na kadar devam etmektedir. 74 b) Yukarıdaki açıklamalarımızın AYM kararlarıyla da somutlaştı- rılması, konunun daha iyi aydınlatılmasını sağlayabilir. 75 ba) AYM’in Ensari Karaduman başvurusu 76 incelendiğinde; somut başvurunun dayanağını oluşturan makul sürede yargılanma hakkı da yukarıda belirtilen ilkeler uyarınca adil yargılanma hakkının kap- samındadır. Ayrıca davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılmasının yargının görevi olduğunu belirten Anayasa’nın 141. maddesininde, Anayasa’nın bütünselliği ilkesi gereği makul sü- rede yargılanma hakkının değerlendirilmesinde göz önünde bulun- durulması gerektiği açıktır (paragraf 25). Bu gerekçenin ilgili olduğu olgular şöyle özetlenebilir: - Dava konusu olayda makul sürenin değerlendirilmesinde sürenin başlangıcı, uyuşmazlığı karara bağlayacak yargılamanın işletilme- ye başlandığı 2003 yılıdır. Sürenin bitiş tarihi ise, icra aşamasını kapsayan diğer bir ifadeyle yargılamanın sona erdiği tarih olan, 70 Kaşıkara, s. 252, Özdemir, s. 6. 71 Sanıvar, s. 42. 72 Sanıvar, s. 42, Kaşıkara, s. 177-178, Özer, s. 107, Aydın, s. 294. 73 Özer, s. 107. 74 Sanıvar, s. 42. 75 Ceza davaşarıyla ilgili değerlendirilecek AYM kararları, yukarıda bahsedilen kıstasların somut kararlar üzerinde değerlendirilmesi, sekiz yıl ve daha fazla süren yargılama süreçleri, oy çokluğu ile verilen kararlarda dikkat çeken karşı oy gerekçeleri nedeniyle tarafımızca dikkat çektiğinden dolayı ele alınmıştır. 76 Bu çalışmada AYM’den nakledilen özetlerle ilgili olarak parantez içerisinde kullanılan paragraf numaraları ilgili karar numaralarını ifade etmektedir. B. No. 2013/9838, 22.6.2015 sayılı karar, https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr / BB/2013/9838, E.T. 30.11.17.