Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

243 TBB Dergisi 2019 (143) Hakan BİLGEÇ A. Oy Hakkından Yoksun Payların Ortaya Çıkması Anonim şirketlerin aksine, Türk Ticaret Kanunu’nunda, limited şirket ortağın ın oy hakkının ne zaman doğacağına ilişkin bir hüküm mevcut değildir. Bilindiği üzere, anonim şirkette pay sahibinin nak- di sermaye payı taahhüdünde bulunması halinde oy hakkı, sermaye payının kanunda veya esas sözleşmede belirtilen asgari kısmını öden- mesi ile (TTK m. 435); 31 pay sahibi ayni sermaye payı taahhüdünde bulunmuş ise de, Türk Ticaret Kanunu’nun 128. maddesinde yer alan düzenlemeler gereği kural olarak şirketin tescili ile birlikte doğar. 32 Yukarıda değinildiği üzere anonim şirkette şirket kurulduğu anda pay sahibinin sermaye payının asgari kısmını ödeme koşulu gerçekleşmiş olacağından, pay sahibinin nakdi sermaye payı taahhüdünde bulun- muş olması durumunda da oy hakkı şirketin tescili ile doğacaktır. 7099 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrasında limited şirketin kurulu ş unda kurucu veya kurucuların tamamı, sadece nakdi sermaye taahhüdünde bulunurlarsa, şirket sözleşmesinde aksi belirtilmediği sürece bu taahhütlerini şirketin tescilini izleyen yirmi dört ay içinde yerine getirmeleri gerekecektir. Dolayısıyla yirmi dört aylık süre bo- yunca sermaye payı taahhütlerinin ödenmemesi kanundan doğan bir olanaktır. Bu olanağın kullanılması halinde ilk yirmi dört ay boyunca limited şirkette ortakların oy hakları bulunamayacak 33 ve genel kurul- 31 Bu düzenlemenin yararının, nakdi sermaye payı taahhüdünde pay bedelinin ödenmesinin sağlanmasında kendisini göstereceği konusunda bkz. Tekinalp, Ser- maye Ortaklıkları, s. 314. Belirtmek gerekir ki, anonim şirkette oy hakkı, pay bede- linin kanunda veya esas sözleşmede kararlaştırılan asgari tutarının ödenmesi ile doğmaktadır. Lakin, kâr payı hakkından farklı olarak oy hakkı, yapılan ödeme ile orantılı olarak kullanılmaz. Asgari tutarın ödenmesi oy hakkının tamamının doğ- ması için yeterlidir. Anonim şirketin kuruluşunda nakdi sermaye payı taahhüdü- nün en az %25’nin tescilden önce ödenmesini emreden TTK m. 344 hükmünün varlığı karşısında, TTK m. 435’nin pay bedellerini ödenmesi konusunda nasıl bir yarar sağlayacağı tartışmaya açıktır. 32 TTK m. 435 hükmünün anonim şirkete nakdi sermaye payı taahhüdünde bulunan ortaklar bakımından uygulanabileceği, ayni sermaye payı taahhüdünde bulunan ortakların oy hakkının doğumu bakımından ise uygulanamayacağı hakkında bkz. Tekinalp, Sermaye Ortaklıkları, s. 314. 33 Bu durum limited şirkette sermaye payı taahhütleri ödenene kadar oy hakkından yoksun payların oluşmasına yol açar. Oysa limited şirkette pay sahibinin asgari oy hakkı vazgeçilmez hak niteliğinde olup, oy hakkından yoksun pay oluşturu- labilmesi olanaklı değildir. Şükrü Yıldız, Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Limited Şirketler Hukuku, Arıkan Yayıncılık, İstanbul, 2007, s. 231. Ancak ortak- ların asgari oy hakları korunarak şirket sözleşmesi ile birden fazla paya sahip olan ortağın oy hakkı sınırlandırılabilir (TTK m. 618/I). Krş. Şirket sözleşmesine konu-