Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

258 Ticaret Sicilinde Görünüşe Güvenin Başlangıç Anına İlişkin Bir Değerlendirme I. Giriş Görünüşe güven müessesi, ticaret hukuku mevzuatımızda özel bir hükümle ilk kez Türk Ticaret Kanunu (TTK) 1 m. 37 ile birlikte düzen- lenmiştir. 2 Bu düzenleme, bir takım hukuki sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu sorunlardan birini de üçüncü kişilerin görünüşe güvene hangi zaman dilimden itibaren dayanabileceği hususu oluşturmaktadır. Ticaret sicilinde görünüşe güven müessesi, TTK m. 37’de “Tes- cil kaydı ile ilan edilen durum arasında aykırılık bulunması hâlinde, tescil edilmiş olan gerçek durumu bildikleri ispat edilmediği sürece, üçüncü kişi- lerin ilan edilen duruma güvenleri korunur” şeklinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemede, görünüşe güvenin korunması kanunda öngörülen bir takım şartların gerçekleşmesine bağlanmıştır. Ticaret sicili işlemleri bakımından oluşturulan görünüşte; tescil kayıtları değil, bu kayıtların ilanı esas alınmıştır. Bu düzenlemeyle gerçek durumdan habersiz olan üçüncü kişilerin ticaret sicili kaydına ilişkin ilanlara olan güvenleri ko- runmaktadır. Diğer taraftan, “Tescil ve ilanın üçüncü kişilere etkisi” kenar başlı- ğı altında düzenlenen TTK m. 36/1’de ise; “Ticaret sicili kayıtları nerede bulunurlarsa bulunsunlar , üçüncü kişiler hakkında , tescilin Türkiye Ti- caret Sicili Gazetesinde ilan edildiği; ilanın tamamı aynı nüshada yayımlan- mamış ise, son kısmının yayımlandığı günü izleyen iş gününden itibaren hukuki sonuçlarını doğurur ” hükmüne yer verilmektedir. 3 Bu hüküm, müteakip hüküm olan TTK m. 37 ile birlikte değerlendirildiğinde kafa karışıklığına yol açmaktadır. Zira üçüncü kişiler için ilanı izleyen iş gününe kadar hukuki sonuçların doğmadığı kabul edilirse, bu kişile- rin doğmamış bir hakka dayanması da mümkün görünmemektedir. TTK m. 37’e göre ilan edilen duruma hangi zaman diliminden iti- baren dayanabileceği önem arz etmektedir. Üçüncü kişilerin görünüşe güvene dayanabilmesi için ilanın yayımlanmasının yeterli mi olduğu 1 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, RG. 14.02.2011, S. 27846. 2 TTK’nın yürürlüğe girmesinden önce ticaret hukuku mevzuatımızda görünüşe güven kapsamında değerlendirilen düzenlemeler için bkz. Hüseyin Ülgen, Türk Ticaret Kanunu’nda Hukuku Görünüş Nazariyesi (Ticari İşletme Bakımından), Ankara 1975’den Tıpkı Baskı, İstanbul 2005, s. 72-97. 3 Aynı düzenlemeye TTK m. 26’ya dayanılarak 27.01.2013 tarihinde 28541 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticaret Sicili Yönetmeliği m. 30/1’de de yer veril- mektedir.