Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

27 TBB Dergisi 2019 (143) Sıla TATLIDİL - Bu nedenle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönün- den incelenmeksizin konu bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir (paragraf 16, 17). Bu gerekçe AYM’in yanlış bir yorum ve uygulamasının tipik ör- neklerinden biridir. Çünkü burada AYM, “Anayasa ve Sözleşme’nin ortak koruma alanı” 81 kavramı ile kendi Anayasası’nın güvence altına aldığı fazla haklara değil AİHS’in daha dar bir kapsamda güvence al- tına aldığı haklara itibar etmektedir 82 . Oysa Anayasamız, bireysel baş- vuru hakkını tanıdığı 148/3. maddesinde AİHS’i değil Anayasanın uygulanmasını 83 emretmektedir. “Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, 84 Avrupa İnsan Hakları Sözleş- mesi kapsamındaki herhangi birinin 85 kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir . …” Şu halde Anayasa’nın 148/3. maddesindeki formülle kastedilen, AİHS’deki hakların ihlali değil, Türk Anayasası’nda bunlara tekabül eden (bunların karşılığı olan) hak ve özgürlüklerin ihlalidir. 86 Çoğunluk kararının “AİHS kapsamında” sözcüğüne dayanarak yaptığı bu yorum, Anayasa’ya aykırı olduğu kadar, AİHS’e de aykı- rıdır. Zira AİHS’in 53. maddesi 87 , iç hukukun sağladığı daha geniş bir hak alanını daraltacak bir yoruma izin vermemektedir. 81 Vurgu yazara aittir. 82 Ece Göztepe, bu durumu “Ortak Kesişim Alanında En Küçük Ortak Bölen Olarak AİHS’nin Esas Alınması” başlığı altında (I A) işlemektedir. Bkz. Ece Göztepe, “Alman AYM Kararlarının Işığında Türk AYM’in Bireysel Başvuru Kararlarının Değerlendirilmesi”: Fazıl Sağlam, KHP V, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru – Türkiye Uygulamasının Almanya ve Strazburg Ekseninde Karşılaştırılması, İstanbul 2017, s. 11, dip not 3. 83 Vurgu yazara aittir. 84 Vurgu yazara aittir. 85 Vurgu yazara aittir. 86 Ayrıntılar için Bkz. Fazıl Sağlam, “Açış Bildirisi” KHP V, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru – Türkiye Uygulamasının Almanya ve Strazburg Ekseninde Karşılaştırılması, İstanbul 2017, s. 6-15. 87 AİHS’in 53. maddesi aynen şöyledir: “Bu Sözleşme hükümlerinden hiçbiri, herhangi bir Yüksek Sözleşmeci Taraf’ın yasalarına ve onun taraf olduğu başka bir Sözleşme’ye göre tanınabilecek insan haklarını ve temel özgürlükleri sınırlayamaz veya onlara aykırı düşecek biçimde yorumlanamaz”. Benzer bir düzenleme, “Kişisel ve Siyasal Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme” ile “Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakları İlişkin Uluslararası Sözleşme’nin 5/2. maddelerinde de yer almaktadır: “Bir ülkede kanun, sözleşmeler, yönetmelik ya da teamül ile tanınmış ya da var olan temel insan haklarından hiçbiri, bu Sözleşme’nin bu gibi hakları tanımadığı ya da daha az ölçüde tanıdığı gerekçesiyle sınırlanamaz veya kaldırılamaz.”