Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

28 Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Makul Sürede Yargılanma Hakkı - Sürenin Aşılması ... Bu durum, üyelerden birini çoğunluk kararına katılmasını önle- yecek ölçüde rahatsız ettiği karşı oy yazısında görülmektedir. Karşı oy gerekçesinde şöyle denilmektedir: “…. Mahkememizin Sözleşmenin 6. maddesi yerine Anayasanın 36. maddesindeki “Adil Yargılanma Hakkı”nda ifade olunan “HERKES” ibaresinden hareketle, (genişletici bir yorumla) şikâyetçi- katılanlar lehine bir içtihat geliştirerek, ceza soruşturma ve kovuş- turmalarında makul süre şikayetlerinden dolayı, ihlalin tespiti ve talep ha- linde kendilerine tazminat ödenmesine karar vermesi, hakkaniyete uygun ve vicdanları rahatlatan bir karar olacaktır ” (paragraf 13). Görülüyor ki karşı oy gerekçesi, Anayasa’nın 148/3 maddesinde yer alan “AİHS kapsamı” sözcüğünün dar yorumuna ve uygulaması- na değil, hakkaniyete ve kamu vicdanını rahatlatma düşüncesine işa- ret etmekte ve bu yönüyle tatmin edici olmaktan uzak kalmaktadır. Oysa burada vicdanı sızlatan ve hakkaniyete aykırı düşen şey, vatan- daşı, kendi Anayasası’nın sağladığı daha fazla hak ve özgürlüklerden Anayasa’ya ve AİHS m. 53’e aykırı olarak yoksun bırakan yorum ve uygulama hatasıdır. be) AYM’in Mehmet Ali İncesu başvurusunda 88 başvuru konusu; başvurucu ile ilgili yürütülen yargılamanın yaklaşık 8 yıl sürmesi ne- deniyle makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği ileri sürüle- rek tazminat talebinde bulunulmasıyla ilgilidir (paragraf 1). İlgili karar kapsadığı olgular ve dayandığı gerekçe yönünden şöyle özetlenebilir: - “...yargılama süresinin makul olmadığı yönündeki şikâyetlerde, 23.9.2012 tarihinde derdest olmak şartıyla, suç isnadının gerçekleştiği tarih ile suç isnadına ilişkin nihai kararın ilgilisi tarafından öğrenildiği tarihe veya de- vam eden davalarda Anayasa Mahkemesinin başvuruyu karara bağladığı tarihe kadar geçen süre dikkate alınacaktır.” (paragraf 29). - Başvurucu, 2005 yılında gözaltına alınmıştır. Hakkında açılan kamu davası ise Yargıtay’ın 2012 yılındaki ilamı ile sonuçlanmış- tır. Bu durumda başvurucunun, makul sürede yargılanma hakkı- nın ihlaline dair şikâyetiyle alakalı olarak dikkate alınması gere- ken süre 2005 ile 2012 yılları arasında gerçekleşen yaklaşık 8 yıllık yargılama sürecidir (paragraf 30). 88 B. No. 2013/2253, 15.4.2014 sayılı karar, https://kararlarbilgibankasi.anayasa . gov.tr/BB/2013/2253, E.T.30.11.17.