Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

271 TBB Dergisi 2019 (143) Süleyman KIRAN VIII. TTK 36. Madde Kapsamında “Hukuki Sonuç” Kavramının Değerlendirilmesi Tescil ve ilanın üçüncü kişilere etkisini düzenleyen TTK m. 36’da, ilanın yayımlandığı günü izleyen iş gününden itibaren “hukuki sonuç- larını doğurur” ifadesine yer verilmektedir. Hukuki sonuç; hukuk dü- zeni tarafından daha önce tanınan bir olay veya fiilin meydana gelme- siyle ya da işlemin yapılmasıyla hukukun ilgi alanına girmesi olarak tanımlanabilir. 33 Bu anlamda hak ve yükümlülük olarak değerlendiri- len her şey bu kapsamda yer almaktadır. Buna karşın, TTK m. 36’daki ifadenin anlamsal olarak hem haklara hem de yükümlülüklere denk geldiği şüphelidir. TTK m. 36 hükmünün anlamsal sınırlarını ortaya koyabilmek için hükmün mehazının incelenmesi gerekir. Hükmün mehazının tespiti için hükmün gerekçesine bakıldığında mehaza ilişkin bir bilgiye rast- lanılamamaktadır. Buna karşın, TTK m. 36’ya denk gelen eTTK m. 38 ve 39 hükümleri için 29.06.1956 tarihli Türk Ticaret Kanunu Lâyihası ve Adliye Encümeni Mazbatası’na 34 bakıldığında bu hükümlerin dü- zenlenmesinde İsviçre Borçlar Kanunu (OR) m. 932 ve 933’den esinle- nildiği görülmektedir. eTTK m. 38/1-2’de yer verilen “hüküm ifade etme” ifadesine TTK m. 36/1-2’de “hukuki sonuç doğurma” şeklinde yer verilmiştir. TTK m. 36 hükmünün gerekçesinde; bu değişikliğin sebebine yer verilmemiş- tir. Sadece TTK m. 36/1-2’nin eTTK m. 38/1-2’nin aynen tekrarı oldu- ğu belirtilmekle yetinilmiştir. eTTK m. 38/1-2’nin mehazı olan OR m. 932/2’ye bakıldığında ise; “etkili olma (wirksam)” kavramının kullanıl- dığı görülmektedir. 35 33 M. Kemal Oğuzman/Nami Barlas, Medenî Hukuk- Giriş Kaynaklar Temel Kav- ramlar, 20. Baskı, İstanbul 2014, s. 169-172; Mustafa Dural/Suat Sarı, Türk Özel Hukuku Temel Kavramlar ve Medenî Kanunun Başlangıç Hükümleri, 8. Baskı, İstanbul 2013, s. 195-199. 34 TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: X, Cilt: 12, İçtima: 2, m. 15/d, s. 18. 35 OR m. 932/2: “Gegenüber Dritten wird eine Eintragung im Handelsregister erst an dem nächsten Werktage wirksam, der auf den aufgedruckten Ausgabetag der- jenigen Nummer des Schweizerischen Handelsamtsblattes folgt, in der die Eint- ragung veröffentlicht ist. Dieser Werktag ist auch der massgebende Tag für den Lauf einer Frist, die mit der Veröffentlichung der Eintragung beginnt.”.