Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

293 TBB Dergisi 2019 (143) Barış DUMAN Yapı müteahhidi, iş organizasyonunu sağlama ve üretim verim- liliğini arttırma konusunda önemli yere sahip olan sağlık ve güvenlik planının hazırlanarak, uygulanması ve yapı sürecinde teori ve pratikte gerektiğinde güncellenmesiyle, yapı inşasında iş sağlığı ve güvenliği- ne özen göstermesi ödevinin yerine getirilip getirilmediği ya da eksik getirilmesi halinde, eksikliklerinin neler olduğunun yapılacak dene- timle tespit edilmesi, yapı denetim kuruluşunun öncelikli görevidir. İş güvenliği uzmanı çalıştırma zorunluluğu bulunmasa da yapı denetim kuruluşu, iş sağlığı ve güvenliği konusunda uygulama ve mevzuata hakim personeli aracılığında bu denetimi inşa sahasında gerçekleştir- mesi gerekir. 23 Kanun ve Yönetmelik hükmünden yola çıkarak, öncelikle belirt- mek gerekir ki, yapı denetim kuruluşunun iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin ödevi, yapı sahibinin, yapı ruhsatını aldığı tarih ile yapı kullan- ma iznini aldığı tarih arasındaki dönemle sınırlıdır. Yapı denetim kuruluşunun, iş sağlığı ve güvenliği konusundaki kontrol görevi yapısal inşa faaliyetine ilişkin konularla sınırlıdır. Diğer bir ifadeyle, yapı denetim kuruluşunun yapı sahibinin her faaliyetine ilişkin bir uyarı ödevi bulunmayıp, sadece inşaat faaliyetlerine ilişkin iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine ilişkin ödevi bulunmaktadır. Örne- ğin, yapılmakta olan inşaattaki elektrik kablolarının açıkta bırakılması, çalışanlar için elektrik çarpması gibi zarar verici bir sonuç doğurabilir. Böylesi bir neticenin önlenmesi bakımından, sağlık ve güvenlik pla- nında olması gereken çalışma ortamının düzeni ve uyulması gereken kurallar kapsamında, elektrik işi faaliyetinin ne şekilde yapılacağı ya da sahada bu konuda yapılacak uyarıların neler olduğu gibi konular iş sağlığı ve güvenliği prensipleri de gözetilerek yapı denetim kuruluşu temsilcilerince denetlenecektir. Yine benzer şekilde, asansör boşlukla- rının düşmeye bağlı kazalara karşı korkulukla kapatılması, işe uygun ölçü ve nitelikteki malzemeyle iskele yapılması, çalışan işçilerin kişisel koruyucu malzemeleri kullanması, şantiyelerde bulunması gereken uyarı levhalarının anlaşılır biçimde uygun yerlerde asılı bulundurul- ması yapı müteahhidi için iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri alma ödevi (Erişim: http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/17590_35_17.pdf 10.04.2019). 23 Yılmaz, Hukuki Sorumluluk, s. 107.