Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

324 Özel Hukuk Kişilerinin Faaliyetlerinden Dolayı Devletlerin Uluslararası Sorumluluğu: ... Somut olayımızda B devletinin uluslararası sorumluluğunun doğ- duğu kanaatine varmamız sonucunda, X şirketinin uğradığı zararın eski hale iadesi mümkünse de bu önlem kanımızca zararla orantılı ol- mayacaktır. Çünkü X şirketi, Y şirketinin çalıntı yayın içeriğiyle haksız kazanç elde etmesi nedeniyle kazanç kaybına uğramış, ayrıca söz ko- nusu hırsızlığı tespit edebilmek için yüklü bir miktarda para harcamak durumunda kalmıştır. Dolayısıyla somut olay bakımından eski hale iade etme, yani Y şirketinin yayın içeriğinin çalınmasına son verilmesi ve Z şirketinin Y şirketine yayın frekansı sağlamayı durdurması, ona- rım için yeterli olmayacaktır. X şirketinin uğradığı zarar, yani söz ko- nusu hırsızlığı tespit için yapılan ekstra harcamalar ve olası kazanç kaybı, kanımızca tazmin edilmelidir. 2. Kurgusal Olay Bakımından Zararının Onarımı ve Diplomatik Koruma Y ve Z devletinin haksız fiilleri sonucu doğan özel hukuk sorum- luluğu dolayısıyla, doğan zararın tazmini için, öncelikle B devleti iç hukuk düzenine başvurulması gerekecektir. İç hukuk mekanizmaları tüketilmesine rağmen zararın onarımı mümkün olmadıysa ancak işbu durumda, uluslararası sorumluluğa ilişkin hükümler uyarınca, X şir- ketinin zararının tazmin edilmesi mümkün olabilecektir. Ancak burada ele almamız gereken iki durum bulunmaktadır: Tas- lakMetin’in uluslararası yükümlülüğün doğmasını düzenleyen 1. mad- desinde, mağdurun devlet ya da özel hukuk kişisi olması ayrımı yapıl- mamıştır. Ancak zararın onarımını talebe ilişkin maddelerde, mağdur olarak salt devlete atıf yapılmıştır. Başka bir ifade ile Taslak Metin’de devletin sorumluluğuna başvurulması olarak düzenlenen bapta, yal- nızca mağdur devletin başvurusu ve bildirimi düzenlenmiştir. 35 İşbu durumda, zararın tazmini için özel hukuk kişisinin tek başına, bir dev- letin sorumluluğunu ileri sürmesi söz konusu olamayacaktır. Uluslararası haksız fiilin mağduru özel hukuk kişisinin, ulusla- rarası hukuk düzeni içinde sorumlu devlete direkt başvuramaması, başka bir mekanizmanın kullanılmasını gerektirecektir. Diplomatik koruma adı verilen mekanizma, zarar gören özel hukuk kişilerinin 35 Taslak Metin 42 – 48. madde.