Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

355 TBB Dergisi 2019 (143) İlyas ARSLAN kabul edildiği hallerde, böyle bir karara istinaden yapılan şikâyet baş- vurularında AİHS m.6(1)’de yer alan hangi hakka istinat edilmesi ge- rektiği konusunda teorik tartışmalara yol açtığı görülmektedir. Esa- sen Fransızca olan kararın metninde “le droit au procès équitabl e (right to a fair trial)” ifadesinin böyle bir tartışmaya yol açtığı söylenebilir. Zira AİHM’nin bu ifadeyle (genel olarak) adil yargılanma hakkına mı atıf yaptığı yoksa AİHS m.6(1)’de yer alan haklardan biri olan hakkani- yete uygun yargılanma hakkına (right to a fair hearing) yönelik bir müda- haleden mi bahsettiği tereddüdü hâsıl olabilmektedir. 58 Bazı yazarlar AİHM’nin burada hakkaniyete uygun yargılanma hakkına (right to a fair hearing) değindiğini ifade etmekte, 59 bazı yazarlar ise AİHM’nin söz konusu kararına ilişkin değerlendirmelerini, genel olarak adil yar- gılanma hakkı kapsamında mütalaa etmektedir. 60 Kimi yazarların ise, yabancı kararların tanınması-tenfizi talebinin reddedilmesiyle gerçek- leşen böyle bir müdahaleyi, AİHM tarafından AİHS m.6(1) kapsamın- da mütalaa edilen “kesinleşmiş ve bağlayıcı mahkeme kararlarının icrası hakkı” kapsamında değerlendirdiği 61 görülmektedir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla, AİHM konuya ilişkin daha sonra- ki içtihatlarında böyle bir ifadeye yer vermemiştir. Ancak, adil yargı- lanma hakkını düzenleyen AİHS’nin 6. maddesi, pek çok hak ve ilkeyi içeren genel bir madde olup, hakkaniyete uygun yargılanma hakkı 58 Çünkü AİHS m.6’nın Fransızca metnindeki başlığı “le droit au procès équitable” iken, İngilizce metni ise “right to a fair trial” şeklinde başlıklandırılmıştır. Mad- denin içeriğinde geçen “équitablement” ve “fair” kelimeleri ise Türkiye’de “adil”, “hakkaniyete uygun”, “dürüst” olarak tercüme edilmektedir. Dolayısıyla, çeşit- li yazarlarca “fair trial/procès équitable” teriminin Türkçeye “adil yargılanma”, “doğru yargılanma”, düzgün yargı”, “dürüst yargılanma”, “hakkaniyetle yargı- lanma” ve “hakkaniyete uygun yargılanma” şeklinde tercüme edildiği görülmek- tedir. AİHS m.6’nın Fransızca ve İngiliz metninde yer alan söz konusu kavramlar ile bunların Türk hukukunda hangi kavramlara tekabül ettiği hakkında doktrinde ileri sürülen görüşler ile kavramlar arasındaki terminolojik benzerlikler-farklılık- lar hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Sibel İnceoğlu, İnsan Hakları Avrupa Mah- kemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, 4. Bası, Beta, İstanbul, 2013, s.2-4; Sarıöz Büyükalp, s.13-16. 59 Dean Spielmann, “Recognition and Enforcement of Foreign Judicial Decisions- Requirements Under the European Convention on Human Rights: An Overview”, Cyprus Human Rights Law Review , Vol.1(1), 2012, s.16; Fawcett-Shúilleabháin-Shah, s.176. 60 Kiestra, s.203-204; Fügen Sargın, “Yabancı Mahkeme İlâmlarına Dayalı İcra Yo- luyla Takip Edilebilirliğe Bir Engel Olarak “Zamanaşımı””, Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi , Yıl.2017, C.6 S.2, s.332. 61 Sarıöz Büyükalp, s.439, 477.