Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

374 Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizinin Mütekabiliyet Şartına Bağlanması ile ... yönelik, dar bir şekilde yorumlanması halinde de ortaya çıkabileceği düşüncesindeyiz. Buna göre, somut bir davada mütekabiliyete iliş- kin MÖHUK m.54(a) hükmünün açık ifadesi uyarınca akdi, kanuni veya fiili mütekabiliyetin herhangi birinin varlığı, söz konusu şartın sağlanması bakımından yeterli olacaktır. Ancak, tenfiz mahkemeleri- nin somut bir davada bu üç mütekabiliyet türünün tamamının var- lığının tespit edilmesi gerektiği veya bunlardan birinin veya ikisinin varlığının tespitine rağmen Türk mahkeme kararlarının –haklı neden olmaksızın- fiilen tenfiz edilmediğinin tespit edildiği gerekçesiyle ten- fiz talebini reddetmeleri söz konusu olabilir. Böyle bir karar, MÖHUK m.54(a) hükmünün açık ifadesine rağmen, söz konusu hükmün ya- bancı kararın tenfizini haksız yere engelleyecek derecede dar bir şekil- de yorumlanması, yani mütekabiliyetin kapsamının yanlış veya eksik bir şekilde tespit edilmiş olması anlamına gelecektir. Dolayısıyla böyle bir karar, ulusal mevzuatta yer alan yasal düzenleme uyarınca müte- kabiliyet şartının karşılanacağı ve lehine bir tenfiz kararı verileceğini makul olarak bekleyen başvurucu açısından öngörülebilir olarak nite- lendirilemeyecektir. c. AİHS m.8 Açısından Meseleyi AİHS m.8 açısından ele aldığımızda, mütekabiliyet şartı- nın tatbikinin P-1 m.1’e uygunluğu açısından yukarıda ifade ettiğimiz hususlar, esasen yabancı velayet veya kişisel ilişki kurma kararlarının tenfizinin söz konusu şarta istinaden reddedilmesi nedeniyle ileri sü- rülen AİHS m.8’e aykırılık iddiaları bakımından da geçerlidir. Çocuk ile anne-baba arasındaki aile hayatından kaynaklanan hakların başın- da gelen velayet hakkı, çocuğun velayeti kendisine verilmeyen ebe- veynin çocuğuyla kişisel ilişki kurma ve onunla görüşme hakkı AİHS m.8’in koruması altında olduğu gibi 98 , AİHS m.8’nin sağlamış olduğu koruma bu tür hakları tevsik eden yabancı kararların tenfizi halinde varlığını muhafaza edecektir. 99 Dolayısıyla, bir ebeveynin yabancı bir 98 Arslan Öncü, s.272-273. 99 AİHM, velayet/kişisel ilişki kararlarının tanınması ve tenfizi taleplerinin red- dedilmesinin şikâyete konu yapıldığı bazı kararlarda, AİHS m.8’in ebeveynle çocuğun bir araya gelmesi ve aile hayatının korunması ve geliştirilmesi gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkını ihtiva ettiğini ve bu konuda ulusal makam- lara yükümlülük yüklediğini vurgulamıştır. Bkz. Hromadka ve Hromadkova v. Rusya, para. 157, 165-169; V.P. v. Rusya, no.61362/12, 23 Ekim 2014, para.142.