Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

397 TBB Dergisi 2019 (143) Muhammet KOÇAKGÖL Tavsiyede kırılgan sözcüğü birkaç yerde geçmektedir. Bazı yer- lerde kırılgan/kırılganlık (vulnerable/ vulnerability) kavramı tek başına kullanılırken bazı yerlerde özellikle kırılgan ( particularly vulnerable) kavramı kullanılmıştır. Bu nedenle kırılganlığın geniş ve dar anlamla- rından hangisinin temel alındığı tavsiyede kullanılan kırılgan olma ve özellikle kırılgan olma bakımından ayrı ayrı değerlendirilebilir. 2.1. Kırılgan Olma Bakımından Tavsiyede kırılganlık sözcüğü ilk olarak iklim değişiklikleriyle il- gili olarak 25. paragrafta kullanılmıştır. Yaşlı kadınların iklim değişik- liğine karşı kırılganlıkları, toplumsal cinsiyetten de kaynaklı eşitsizlik- lerle de bağlantılı olarak ifade edilmiştir. Yaşlı kadınların fiziksel ve biyolojik farklılıklarından dolayı doğal afetlere karşı daha dezavantajlı oldukları, sosyal ve kendilerine verilmiş olan normların onları daha kı- rılgan hale getirdiği belirtilmiştir. Toplumsal hiyerarşinin ve kaynak- ların eşitsiz dağıtılmasının da yaşlı kadınları daha fazla kırılganlaştır- dığı tespiti yapılmıştır. Yaşlı kadınların kaynaklara ulaşması ve karar verme süreçlerine katılmasının sınırlı olmasının da kırılganlıklarını ar- tırdığı vurgulanmıştır. 34 35. paragrafta ise bu tespitlere yönelik olarak iklim değişikliği ve felaketlerin yaşandığı durumlarda yaşlı kadınların kırılganlıklarına duyarlı önlemler alınması gerektiği tavsiye edilmiştir. Bunun için taraf devletlerin yaşlı kadınları iklim değişikliklerinin etki- leri ve bunlara adapte olma konusunda karar alma süreçlerine dâhil edecek olanakları sağlaması gerektiği belirtilmiştir. 35 Bunlar dışında 49. ve 50. paragrafta mülteci veya devletsiz yaşlı kadınların ve kendi ülkesinde göç ettirilen yaşlı kadınların taraf dev- letlerce korunması gerektiği ve cinsiyete-yaşa duyarlı uygun yasaların ve politikaların oluşturulması tavsiye edilmiştir. Örneğin güvenilir su- yun yaşlı kadınlar için ulaşılabilir olmasına dikkat çekilmiş, suya ulaş- manın aşırı veya lüzumsuz fiziksel güç gerektirmeyecek teknolojilerle desteklenmesi gerektiği konusu ifade edilmiştir. 36 34 CEDAW General Recommendation No. 27 On Older Women and Protection of Their Human Rights, 2010, par. 25. 35 CEDAW General Recommendation No. 27 On Older Women and Protection of Their Human Rights, 2010, par. 35. 36 CEDAW General Recommendation No. 27 On Older Women and Protection of Their Human Rights, 2010, par. 49-50.