Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

41 TBB Dergisi 2019 (143) Sıla TATLIDİL sürmesi nedeniyle mağdur olan bireyler bakımından bir nevi telafi imkânı sağlamaktadır. 130 B. Tazminat Açısından AYM, makul sürede yargılanma hakkı ihlal edildiğinde, bireylerin uğradığı zararı gidermek yahut mevcut problemleri çözmek için bir nevi telafi niteliği taşıyan tazminata hükmetmektedir. 131 Yargılaması uzun süren davalarla ilgili olarak, mevcut problemi çözmek mümkün olmadığından uğranılan zararın tazminatla telafi edilebilmesi yoluna gidilmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkın- da Kanun’un 50. maddesinin ikinci fıkrasındaki kurala göre; “ Tespit edilen ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üzere dosya il- gili mahkemeye gönderilir. Yeniden yargılama yapılmasında hukuki ya- rar bulunmayan hâllerde başvurucu lehine tazminata hükmedilebilir veya genel mahkemelerde dava açılması yolu gösterilebilir. … ” 132 Konu ile bağlantılı olan bir diğer madde Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 79. maddesinin 1/c fıkrasıdır. İlgili maddede genel mah- kemelerde dava açılması yolu daha somut bir biçimde düzenlenmek- tedir: “ Tazminat miktarının tespitinin, daha ayrıntılı bir incelemeyi ge- rektirmesi hâlinde 133 , Bölüm bu konuyu kendisi karara bağlamaksızın genel mahkemelerde dava açılması yolunu gösterebilir. ” AİHS’in 41. maddesine bakıldığında, AİHM tarafından sözleşme- nin ya da ek protokollerin ihlal edildiğine karar verildiğinde, zarar gören taraf lehine tazminata hükmedileceğinin öngörüldüğü görül- mektedir. 41. maddede öngörülen tazminat, ilgili tarafın iç hukuku- nun (AİHM tarafından AİHS hükümlerine aykırı bulunan) karar veya tedbirin sonuçlarını “ ancak kısmen gidermeye elverişli olması ” koşuluna bağlı tutulmuştur. Şu halde öncelikle geçerli olan iç hukuk düzenleme- sidir. Bu düzenleme yetersiz olursa tazminata hükmedilecektir. 130 Hendek, s. 112. 131 Hendek, s. 106, 112. 132 Vurgu yazara aittir. 133 Vurgu yazara aittir.