Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

44 Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Makul Sürede Yargılanma Hakkı - Sürenin Aşılması ... kında Komisyona müracaat GEÇİCİ MADDE 2- (l) Kanun’un 2nci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında olup, münhasıran bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Anayasa Mahkemesi’nde derdest olan bireysel başvurular, başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle verilen kabul edilemezlik kararının tebliğin- den itibaren üç ay içinde yapılacak müracaat üzerine Komisyon tara- fından incelenir.” 7145 sayılı Kanun’un 31.07.2018 tarih ve 30495 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe girmesiyle geçici madde 2’nin sağladığı kapsam genişlemesi de yürürlüğe girmiş bulunmak- tadır. Nitekim 31.07.2018 tarihi ve sonrasında AYM’de derdest olan bireysel başvurularda, Mahkeme artık “başvuru yollarının tüketilme- mesi” nedeniyle kabul edilmezlik kararları vermeye başlamıştır. 135 b) Örnek karar olarak aktardığımız AYM kararına 136 göre, “Başvuru yollarının tüketilip tüketilmediği, ilke olarak Anayasa Mahke- mesine başvurunun yapıldığı tarihteki duruma bakılarak değerlendirilir. An- cak Anayasa Mahkemesi bazı durumlarda bireysel başvuru yapıldıktan sonra oluşturulan yeni başvuru yollarının tüketilmesi gerektiğine de karar verebilir. Özellikle belli bir konudaki yapısal ve sistemik sorunlara çözüm bulmak ama- cıyla sonradan oluşturulmuş bir yol söz konusu ise ikincillik ilkesi, o konudaki temel hak ve özgürlüklerin ihlali iddialarının -bu yol vasıtasıyla- öncelikle idari ve yargısal makamlarca değerlendirilmesine imkân tanınmasını gerekli kılabilir.” Her ne kadar AYM, geçici madde 2 ile getirilen çözüm “ yapısal ve sistemik sorunlara çözüm bulmak amacıyla” açıklamaktaysa da geçici madde 2’nin getirdiği düzenlemenin, Anayasa uygun olup olmadığı en azından tartışma konusu olacaktır. Çünkü Anayasa’nın 148/3. madde- sinin son cümlesi “ olağan kanun yollarının tüketilmiş olması ” koşulundan söz etmektedir. Buna karşılık, 6216 sayılı AYMK bu koşulu, “ kanunda öngörülmüş idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmiş olması ” biçiminde genişletmiştir (AYMK m. 45/2). Özellikle “idari başvuru yolları” nın, olağan kanun yolları kavra- 135 Örnek olarak bkz. AYM Ferat Yüksel Balşvurusu, 12.09.2018, Bireysel Başvuru No: 2014/13828: RG 19.10.2018 – 30570. 136 Örnek olarak bkz. AYM Ferat Yüksel Balşvurusu, 12.09.2018, Bireysel Başvuru No: 2014/13828: RG 19.10.2018 – 30570.