Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

56 Anayasa Yargısında Alan Sorunu: Anayasa Yargısının Belirlenmiş Alanı dir? Kimi insanlar diğerlerini normalde nefret etmeleri gereken ka- nunlara uymaya hangi gerekçeyle zorlayabilmektedir? On dokuzuncu yüzyılın başından bu yana bu sorulara verilen ortak bir yanıt söz ko- nusudur. Şüphesiz kimi utanç verici istisnalar yaşanmıştır, fakat ge- nel olarak ve giderek yaygınlaşan bir biçimde, yönetme hakkının yani meşruiyetin, demokrasiden geldiği yönündeki görüş kabul edilmek- tedir. Buna göre siyasal anayasanın işlevi demokrasiyi kurmak ve ko- rumaktır. 8 Demokrasiyi kurmak ve korumak şüphesiz bir anayasanın temel işlevlerinden birisidir ama hangi demokrasiyi? İşte bu noktada Dworkin “ortaklık demokrasisi”ni ortaya atmak- tadır. Ortaklık demokrasisi çoğunlukçu demokrasi kadar yaygın bi- linmemekle birlikte demokrasi konusunda çok değişik bir bakış açısı sunmaktadır. Peki, insanların aralarında anlaşmazlıklar olsa bile, tıpkı bir ortaklıkta olduğu gibi, birbirlerinin çıkarlarını gözeterek kararlar almasını sağlayan şartlar nelerdir? “Benim bu soruya cevabım şudur: Şu üç şart, en azından düşünce düzeyinde yerine getirilmelidir. Bu şartların he- nüz herhangi bir yerde tam olarak sağlandığını düşünmüyorum. Ancak bana göre, bir ortaklık demokrasisinin kurulabilmesi için bu üç şartın kabul edilme- si gerekir. İlk olarak, yurttaşlar siyasal kararlar üzerinde eşit söz hakkına sa- hip olmalıdır. Bu, sadece yurttaşların oy hakkına, hatta eşit oy hakkına sahip olması anlamına gelmez. Hiçbir yurttaş, sırf düşünceleri rahatsız edici oldu- ğu için medyaya erişim imkânından ve siyasal sürece katılım hakkından yok- sun bırakılmamalıdır. Bildiğiniz gibi, bazı Avrupa ülkelerinde Holocaust’un inkârı bir suçtur. Bu, bir ortaklık demokrasisinde kabulü mümkün olmayan bir durumdur. Ortaklık demokrasisinin ikinci şartı, eşit özen ilkesidir. Her- kesin kişisel (var oluş) şartları ortak kararlarda gözetilmelidir. Ortak kararlar sadece çoğunluğun çıkarlarını değil, herkesin çıkarlarını dikkate almalıdır. Çünkü herkesin hayatı eşit öneme sahiptir. Ortaklık demokrasisinin üçüncü şartı, en tartışmalı olanıdır ve bana göre en önemlisidir. Bu şart, bireylerin onurunu korumak amacıyla, sadece kendilerinin karar vermesi gereken konu- larda çoğunluk tarafından herhangi bir şekilde karar alınmamasını öngörür. Siyasal kararlar ancak bireylerin onuru ve izzetinefsleriyle uyumlu olduğu ölçüde ortaklaşa alınmalıdır.” 9 8 Ronald Dworkin, “Siyasal Anayasanın Ahlaki Temelleri”, Anayasa Yargısı Dergisi , C. 28, 2011, s. 27-28. 9 Dworkin, (2011), s. 30.