Türkiye Barolar Birliği Dergisi 143.Sayı

91 TBB Dergisi 2019 (143) Fatmagül KALE ÖZÇELİK rihinden itibaren geçerli olan ve halen devam eden kırk dört tematik görev ve on iki ülke görevlisi vardır. Bu görevlerin bir kısmı, Çalış- ma Gruplarının yanı sıra özel raportörler tarafından yürütülmektedir. Mevcut durumda, kırk dört konusal görevin otuz ikisi özel raportör tarafından yürütülürken; on iki ülke görevlisinin de yedisinin özel ra- portör olduğu görülmektedir. 28 3. Özel Raportörlerin Çalışma Alanları Özel raportörler, insan hakları ihlallerini incelemek, bu konuda hazırlanan raporlarını Ekonomik ve Sosyal Konsey, Birleşmiş Millet- ler Genel Kurulu ve dünya kamuoyuna açıklamak amacıyla faaliyet yürütürler. Çalışma konularını oluşturan insan hakları ihlalleri ya be- lirli bir ülkedeki insan haklarının durumuna ya da dünyada yaygın bir şekilde gündem olan konulara ilişkin olmaktadır. Bu nedenle özel ra- portörlerin çalışma alanları, somut bir insan hakkı ihlaline ilişkin ya da belli bir ülkeye yönelik insan hakları ihlallerinin incelenmesi amacıyla “konusal” ya da “ülkesel” yöntemler şeklinde ikiye ayrılır. 29 a. Konusal Çalışma Alanı Konusal çalışma alanı kapsamında özel raportörler, insan hakları sözleşmelerine taraf olup olmadığına bakmaksızın BirleşmişMilletler’e üye tüm devletlerde, belirli bir konu kapsamında, insan hakları ihlalle- rine ilişkin soruşturma yapmaktadırlar. 30 Konusal çalışma alanına ve- sile olan ilk karar, Ekonomik ve Sosyal Konsey’in 1235 sayılı kararıdır. İlgili karar kapsamında normatif dayanağını bulan özel raportörler, ilk konusal çalışmalarını 1979 tarihinde gözden kaybolmaları incelemek üzere yürütmüştür. Belirtilmelidir ki, bu konuda özel raportörlerin yanı sıra, iki uzman ve 1980 tarihinde kurulan çalışma grubu da faali- yet yürütmüştür. Bu tarihlerden sonra ekonomik, sosyal, kültürel hak- lar da dâhil olmak üzere özel raportörler pek çok konuda çalışmışlar- dır. Birleşmiş Milletler’in resmi internet sitesinin 2018 tarihli verilerine 28 http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/SP/Pages/Currentmandateholders.aspx, 04.06.2018. 29 Rhona K. M. Smith, Text and Materials on International Human Rights, Second Edition, Routledge, 2010, s. 199; Nifosi, s. 55. 30 Manuel of Operations of the Special Procedures of the Human Rights Council, 2008, para. 4, s. 5.