Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

106 Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları Işığında İdari Yargının Görev Alanının Belirlenmesine ... some unusual legal disputes, it is a serious problem to determine which jurisdiction should have the competency to examine. At this point, the resolution of the disputes that may occur between the judicial and administrative jurisdictions is provided by Court of Juris- dictional Disputes. Therefore, in this study, criterias applied by the Turkish Court of Jurisdictional Disputes in order to determine the scope of administrative jurisdiction will be examined. Keywords: Court of Jurisdictional Disputes, Conflict of Jurisdic- tion, Civil Jurisdiction, Administrative Jurisdiction, Public Force GİRİŞ Anayasamızın “ Cumhuriyetin nitelikleri ” kenar başlıklı 2. madde- sinde belirtilen “hukuk devleti” 1 ilkesinin mevcudiyetinden bahsedi- lebilmesi için kimi şartların yerine getirilmiş olması gerekmektedir. Bunlardan birisi de idarenin yargısal denetimidir; zira idarenin yü- rütmekle yükümlü olduğu birtakım hizmetler sırasındaki faaliyet- leri ile kamusal ve üstün nitelikli yetkisine dayalı olarak tesis ettiği işlemlerin denetlenmesi, hem keyfiliğin ve düzensizliğin önlenmesini hem de idare karşısında daha zayıf konumda bulunan bireylerin hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınmasını sağlamaktadır. 2 Diğer bir ifadeyle, kamu gücünü kullanarak hareket eden idare ajanlarının yaptıkları eylem ve idare adına tesis ettikleri işlemlerden sorumlu ol- maları, hem devletin hem de bireylerin menfaatleri gereğidir. Nitekim Anayasa’nın 125. maddesinde de; idarenin her türlü eylem ve işlemle- rine karşı yargı yolunun açık olduğu hususu düzenlendikten sonra, bu eylem ve işlemlerden doğan zararların yine idare tarafından karşıla- 1 Anayasa Mahkemesi hukuk devleti ilkesini; “eylem ve işlemleri hukuka uygun, insan haklarına saygılı, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa’ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, Anayasa ve hukukun üstün kurallarıyla kendi- ni bağlı sayan, yargı denetimine açık olan devlettir” şeklinde tanımlamaktadır. Örneğin bkz. AYM, E. 2018/100, K. 2018/79, T. 05.07.2018, (RG, T. 17.08.2018, S. 30512). 2 Hukuk devleti ilkesinin başlıca gerekleri ve idarenin yargısal denetimi ile ilgili olarak bkz. Kemal Gözler, Türk Anayasa Hukuku, 2. Baskı, Ekin Yayınevi, Bur- sa, 2018, s. 214 vd; Oğuz Sancakdar/Eser Us/Mine Kasapoğlu Turhan/Lale Bur- cu Önüt/Serkan Seyhan, İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı, 7. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2018, s. 46 vd.; Metin Günday, İdare Hukuku, 10. Baskı (aynı baskı), İmaj Yayınevi, Ankara, 2013, s. 39 vd.; Tayfun Akgüner/Kahraman Berk, İdare Hukuku, 8. Baskı, Der Yayınları, İstanbul, 2017, s. 44 vd.; Bahtiyar Akyıl- maz/Murat Sezginer/Cemil Kaya, Türk İdare Hukuku, 9. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2018, s. 63 vd.; Kemal Gözler/Gürsel Kaplan, İdare Hukuku Dersleri, 20. Baskı, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa, 2018, s. 61 vd.