Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

110 Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları Işığında İdari Yargının Görev Alanının Belirlenmesine ... ler olduğunu ileri sürmüştür. 17 Tan diğer yazarlardan farklı olarak; idarenin yürüttüğü faaliyetin denetimi ve idarenin kamusal yetki ve usullere göre yürüttüğü faaliyetten kaynaklanan uyuşmazlıklar gibi iki temel başlık altında daha bütüncül bir yol izleyerek Uyuşmazlık Mahkemesi’nin kararlarını incelemeye çalışmıştır. 18 Sancakdar, idari yargının görev alanını belirleyen ölçütleri kamu gücü, kamu hizme- ti ve eşitsizlikler ölçütü olarak sıralamıştır. 19 Çağlayan idari yargının görev alanına ilişkin Mahkeme’nin kullandığı ölçütleri; kamu gücü, kamu hizmeti ve idari işlev şeklinde saymış; 20 Özkol ise söz konusu ölçütleri; kamu hizmeti, kamu kuralı, idarenin özel davranış ölçüsü, tamamıyla mesnedsizlik, idari dava ölçüsü gibi yargı yerinin tasrih edilmesi ve kısmi düzenleme hali olarak tespit etmiştir. 21 Öğretide ileri sürülen ölçütlerden bazıları halen Uyuşmazlık Mah- kemesi tarafından kullanılmakla beraber, özellikle kamu gücü ve kamu hizmeti gibi kriterler anlamlarının belirsiz olması ve çağın gereklerine uygun olarak idarenin faaliyetlerinin farklılaşması sonucunda uyuş- mazlığın niteliğini belirleme hususunda tek başlarına zayıf kaldıkları yönünde eleştirilmekte ve idari yargının görev alanını belirleme nok- tasında daha somut ve teknik birtakım ölçütlerin kullanılması gerek- tiği ileri sürülmektedir. 22 Bununla birlikte; idari işlem, idari eylem ve idari sözleşme gibi ölçütlerin de uyuşmazlığın hangi yargı düzeninin görevi kapsamında kalacağına ilişkin olarak tek başlarına kullanılama- yacakları, bu kavramlar ile beraber idari işlev şartının da bulunması gerektiği savunulmaktadır. 23 Nitekim Uyuşmazlık Mahkemesi de ida- ri işlem ve eylem açısından; işlemin ve eylemin kim tarafından, kime karşı ve hangi amaçla yapıldığını, başka bir deyişle fonksiyonel niteliğini araştırmakta, salt idarenin bir işleminden ya da idarenin gerçekleştir- diği bir sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlık olduğuna ilişkin orga- nik gerekçeyle doğrudan idari yargıyı görevli saymamaktadır. 24 17 Gözübüyük, s. 82 vd. 18 Tan, s. 687 vd; 695 vd. 19 Sancakdar, s. 49. 20 Çağlayan, s. 106 vd. 21 Adil Özkol, Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları Açısından İdari Yargının Görev Alanı, Ankara, 1970, s. 37 vd. 22 Kaplan, s. 70; Ayrıca bkz. Günday, s. 348. 23 Kaplan, s. 71; Çağlayan, s. 109. 24 Organik ve fonksiyonel anlamda idare hakkında bkz. Sancakdar/Us/Kasapoğlu Turhan/Önüt/Seyhan, s. 36 vd.