Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

136 Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları Işığında İdari Yargının Görev Alanının Belirlenmesine ... lirlemede başlıca ölçütlerden biri olarak benimsenmiştir. 91 Bu bakım- dan idarenin doğrudan veya dolaylı olarak - denetimi altında bir özel hukuk tüzel kişisi tarafından - gerçekleştirdiği hizmetin sonucu meyda- na gelecek uyuşmazlığın hangi yargı düzeninde görüleceğinin tespiti açısından söz konusu hizmetin “ kamu hizmeti ” olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği büyük önem taşımaktadır. Diğer bir ifadeyle, idari yargının görev alanının belirlenebilmesi için, öncelikle kamu hiz- metinin ne anlama geldiğini ortaya koymak gerekir. Bununla birlikte kamu hizmetinin, içeriğinin belirsiz olması ve kapsamına ilişkin farklı yaklaşımların bulunmasından dolayı tanım- lanmasının oldukça güç olduğu öğretide ifade edilmiş; 92 kavramın un- surları üzerinden birtakım çıkarımlar da yapılmıştır. Bu açıdan; faali- yetin kamu tüzel kişisi veya onun denetimi ya da gözetimi altında özel hukuk tüzel kişisi tarafından yürütülmesi ( organik unsur ) ve faaliyetin asıl amacının kamu yararına yönelmesi ( maddi unsur–amaç şartı ) duru- munda artık kamu hizmetinin bulunduğundan bahsedilebilecektir. 93 Nitekim Anayasa Mahkemesi de eski tarihli bir kararında kamu hizmetini; “ En geniş tanıma göre kamu hizmeti, devlet ya da diğer kamu tü- zel kişileri tarafından ya da bunların gözetim ve denetimleri altında, genel ve ortak gereksinimleri karşılamak, kamu yararı ya da çıkarını sağlamak için ya- pılan ve topluma sunulmuş bulunan sürekli ve düzenli etkinlikler… ” olarak tanımladıktan sonra; 94 kararın devamında, “ bir hizmetin kamu hizmeti olup olmadığı saptanırken, niteliğine bakmak gerekir. Nitelik yönünden ka- musal olan bir hizmetin özel kesimce yürütülmesi, onun niteliğini etkilemez ” diyerek, kamu hizmeti kavramı açısından organik unsurdan ziyade faaliyetin niteliğinin önemli olduğunun altını çizmiştir. 95 Bu bakımdan 91 Turgut Tan, “Anayasa Mahkemesi Kararlarında Kamu Hizmeti Yaklaşımı”, Ana- yasa Yargısı Dergisi, 8. Cilt, 1991, s. 233. Hatta bu konuda eski tarihli Uyuşmazlık Mahkemesi kararları idari yargının görev alanını kamu hizmeti ölçütü ile özdeş- leştirmeleri öğreti tarafından eleştirilmiştir. Özkol, s. 37. 92 Yıldırım/Yasin/Karan/Özdemir/Üstün/Okan Tekinsoy, s. 637; Tan, “Anayasa Mahkemesi Kararlarında Kamu Hizmeti Yaklaşımı”, s. 234. 93 Gözler, s. 202; Yıldırım/Yasin/Karan/Özdemir/Üstün/Okan Tekinsoy, s. 638; Gözübüyük, s. 82; Akyılmaz/ Sezginer/Kaya, s. 523. Kamu hizmetinin hukuksal rejimi hakkında bkz. Onur Karahanoğulları, Kamu Hizmeti, 3. Bası, Turhan Kita- bevi, Ankara, 2015, s. 157 vd. 94 Anayasa Mahkemesi, Esas No: 1994/43, Karar No: 1994/42-2, Karar Tarihi: 09.12.1994, R.G. No: 22181, R.G. Tarihi: 24.01.1995. 95 Aydın Gülan, “Türkiye’de Kamu Hizmetlerinin Gelişimi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası , Cilt: LVI, Sayı: 1-4, 1998, s. 104.