Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

164 Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları Işığında İdari Yargının Görev Alanının Belirlenmesine ... sözleşme değil, özel hukuk sözleşmesi niteliğinde kabul edilmesi ge- rektiği ve bundan dolayı uyuşmazlığın adli yargının görevine girdiği sonucuna varmıştır. 156 Öte yandan idarenin her ne kadar özel hukuka tabi sözleşmeleri idari yargının konusu dışında kalsa da, sözleşmeden ayrılabilir nite- likteki veya sözleşme öncesi idarenin tek yanlı işlemleri idari yargının görev alanındadır. 157 Söz gelimi, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin istikrarlı bir şekilde sürdürdüğü kararlarında özellikle kamu ihlale sözleşme- lerinin öncesinde idarenin tek taraflı işlemleriyle gerçekleştirdiği ida- ri işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıklar idari yargının konusunu oluştururken; sözleşme sonrası tarafların edimlerine aykırılıkları do- layısıyla çıkan uyuşmazlıklar ise özel hukuk hükümlerine tabi ola- rak adli yargı yerlerinde çözümlenecektir. 158 Uyuşmazlık Mahkemesi konu ile alakalı verdiği yakın tarihli bir kararda, davacının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca ihale edilerek davalı idareyle sözleşme- ye bağlanan zeytinyağı alımı işinde ürünü süresinde teslim edememesi üzerine, mücbir sebep gerekçesiyle bulunduğu süre uzatımı talebinin reddine ilişkin işlemin iptali ile teminat mektuplarının nakde çevril- mesinin ve irat kaydedilmesinin engellenmesi istemiyle açtığı davanın adli yargıda çözümlenmesi gerektiğine karar verirken; “ idarelerce mal veya hizmet alımı için ihaleye çıkılması safhasında ihalenin sonuçlanıp kesin- 156 Uyuşmazlık Mahkemesi, Esas No: 2016/323, Karar No: 2016/538, Karar Tarihi: 28.11.2016. Bu karar açısından ifade etmek gerekir ki, her ne kadar davalı TÜRK- SAT A.Ş. özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren bir anonim şirket statü- sünde olsa da 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu’nda yer alan Ek 33. madde göz önüne alındığında birçok açından üstün yetkiler ve muafiyetler ile donatılmıştır. Ek 33. madde 2008 tarihli ve 5809 sayılı Kanun’la eklenen; “Kamu kurum ve kuru- luşları ile Kızılay uydu üzerinden ihtiyaç duydukları hizmetleri TÜRKSAT Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme Anonim Şirketi tarafından yönetilen uydulardan sağlamak kaydıyla, her kurum ve kuruluştan alabilir. Kamu kurum ve kuruluşla- rı, 5369 sayılı Kanun kapsamında TÜRKSAT Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşlet- me Anonim Şirketinden doğrudan alacakları hizmetler yönünden 4.1.2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi değildir” düzenlemesi Uyuş- mazlık Mahkemesi’nin davalı TÜRKSAT A.Ş. ile davacı arasındaki sözleşmeyi özel hukuk sözleşmesi olarak nitelemesinde yasal bir dayanak olarak ileri sürülse de; yargısal içtihatlar ışığında davalının kamu gücünün getirdiği üstün yetkileri kullanarak tek taraflı işlemi ile davacı arasındaki sözleşmeyi feshetmesini idari bir işlem; taraflar arasındaki sözleşmenin de idari bir sözleşme olarak kabul edilmesi daha doğru gözükmektedir. 157 Kaplan, s. 72. 158 Kaplan, s. 73.