Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

177 TBB Dergisi 2019 (144) Orhan EROĞLU mahkemesi tarafından iflâsına karar verilen bir borçlunun, haczi caiz tüm mal varlığının cebri icra yoluyla paraya çevrilmesi neticesinde elde edilen bedelden bilinen tüm alacaklıların alacaklarına kavuşma- sını sağlayan bir cebri icra kurumudur. 9 İflâs kelime anlamı ile tücca- rın top atması; mal ve parayı bitirmesi, tüketmesi; 10 tüccarın borcunu ödeyemeyecek bir hâle gelmesidir. 11 Kanunda yer alan düzenlemeler genel anlamda incelendiğinde iflâs sebebinin, borçlunun borcunu öde- memesi olduğunu görmekteyiz. 12 Sermaye şirketleri ve kooperatifler açısından bir başka iflâs sebebi daha getirilmiştir ki bu da sermayenin borca batık olması hâlidir (TTK m. 376/3, İİK m. 179). Bu kapsamda sermaye şirketlerinin ya da kooperatiflerin sermayesi borca batık ise borcunu ödemiş olup olmadığına bakılmaksızın hakkında iflâs kararı 13 verilebilir. 14 Borçlu, alacaklının bir dahli olmadan, ticaret mahkeme- sinden kendi iflâsına karar verilmesini de isteyebilir (İİK m. 178). 9 Kuru, El Kitabı, s. 1083; Kuru/Arslan/Yılmaz, s. 451; Arslan/Yılmaz/Taşpınar- Ayvaz/Hanağası, s. 433; Kuru, İstinaf, s. 490; Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin- Özkan/Özekes, Ders Kitabı, s. 402. Doktrinde iflâsın hukukî niteliği ile ilgili ola- rak farklı görüşler mevcuttur; “Ortaya konulan bu farklı görüşleri başlıklar altında toplamak gerekirse; iflâsın, alacaklılara masa malları üzerinde hak kazandırdığını ileri süren (maddî hukuk çıkış noktası olarak gören) görüş, kamu hukuku kural- larını çıkış noktası olarak gösteren görüş ve bu iki görüşü bir arada değerlendiren görüş yani karma görüş olarak belirtilebilir”. (S. Serhat Kırtıloğlu, İflâs Davası, Adalet Yayınevi, Ankara 2009, s. 15). 10 Kırtıloğlu, s. 5. 11 Sabri Şakir Ansay, Hukuk İcra ve İflâs Usulleri, Ankara Yeni Cezaevi Matbaası, 3. Bası, Ankara 1948, s. 198; Baki Kuru, İflâs ve Konkordato Hukuku, Ankara 1971, (Kuru, İflâs), s. 5; Mete Günel, İflâs Davaları ve İflâsın Ertelenmesi, Yetkin Yayınla- rı, Ankara 2006, s. 3; Talih Uyar, İcra ve İflâs Kanunu Şerhi, C: 8, İzmir 2009, (Uyar, Şerh), s. 12673; Bilgen, s. 3; Kuru, El Kitabı, s. 1084; Pekcanıtez/Atalay/Sungur- tekin-Özkan/Özekes, s. 599; Ferit Devellioğlu, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara 2010, s. 474; Karslı, s. 459; Kuru, İstinaf, s. 491; Pekcanıtez/Atalay/ Sungurtekin-Özkan/Özekes, Ders Kitabı, s. 401; Yıldırım/Deren-Yıldırım, s. 345. 12 Doktrinde maddî ve şeklî iflâs sebebi olarak yapılan ikili ayrım hakkında detaylı bilgi için bkz. Kırtıloğlu, s. 9. 13 Mevcudu borçlarını ödemeye yetmeyen terekenin tasfiyesi 4721 sayılı Türk Me- deni Kanunu m. 636 uyarınca iflâs hükümlerine göre yapılır. Terekenin tasfiyesini sulh hukuk mahkemesi yapar. Tasfiyenin yapılabilmesi için bir iflâs kararına ih- tiyaç yoktur. Burada sadece tasfiye işlemi İİK’daki iflâs hükümlerine göre yürü- tülmektedir; Uyar, Şerh, C:8, s. 12674; Cumhur Rüzgaresen, İflâs Sebepleri, Adalet Yayınevi, Ankara 2011, s. 26, 27; Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin-Özkan/Özekes, s. 642; Kuru/Arslan/Yılmaz, s. 506, 507; Kuru, El Kitabı, s. 1084; Arslan/Yılmaz/ Taşpınar-Ayvaz/Hanağası, s. 471; Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin-Özkan/Öze- kes, Ders Kitabı, s. 438. 14 Söz konusu hükmün uygulanmasıyla ilgili olarak “6102 sayılı Türk Ticaret Kanu- nunun 376. maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” yayımlanmıştır. (Kurum: Ticaret Bakanlığı, RG, T: 15.09.2018, S: 30536).