Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

19 TBB Dergisi 2019 (144) Ahmet EKİNCİ deki güvenoyu mekanizmasından farklı olarak impeachment süre- cinde, başkanın işlediği iddia edilen suçlar ile ilgili olarak parlamento bir komisyon kurarak iddiaları araştırır. Bu sayede başkana da belirli bir savunma hakkı tanınmış olur. 16 Şili, Paraguay ve Arjantin gibi bazı ülkelerde başkanın “yasaları ihlali ile usulsüz bulunan, ancak ceza hukuku anlamında suç oluşturmayan eylemleri nedeniyle de yasama tarafından görevden alınabilmesine imkân tanıyan anayasa hükümleri bulunmaktadır. Elbette bu hükümlerin yasama organı tarafından aşırı bir yorumu devlet başkanının siyasi saikler ve “kötü yönetim” gerek- çesiyle görevinden alınması sonucunu doğurabilecektir. 17 Başkanın sadece bu tür bir yöntemle görevinden alınabilecek ol- ması, kuvvetlerin birbirinden bağımsız olması gerekliliği ile tutarlıdır. Ancak uygulamada problemlere yol açabilecek bir sertliği (rigidity) de beraberinde getirebilmektedir. 18 Özellikle 90’lı yıllara kadar bu katılığı aşmanın yolu darbelerden ve güç yoluyla başkanı görevinden almak- tan geçmekte idi. Bu durumda ise sivil yönetim sürekli sekteye uğ- radığından başkanlık sisteminin parlamenter sistem kadar demokrasi ile uyumlu bir sistem olmadığı tartışmaları ortaya çıkmıştır. 19 Ancak 90’lı yıllarla birlikte yükselen yeni demokrasi dalgası, artık ülkelerin askeri darbelere olan bakış açısını değiştirmiştir. Burada Sovyetler Birliği’nin yıkılması ile birlikte ABD’nin dış politikasındaki değişme- ler, özellikle Latin Amerika’da Amerikan Devletleri Örgütü’nün ve Katolik Kilisesi’nin tutumundaki değişmeler esaslı rol oynamıştır. Bu sayede artık uluslararası toplum askeri diktatörlere eskisi kadar tole- rans göstermemeye başlamıştır. 20 Perez-Liñan ve Polga-Hecimovich’in 2017, s. 51-52. 16 Serrafero, (2018), s. 427 vd. 17 Şule Özsoy Boyunsuz, “Siyasi Parti Sistemlerine Göre Başkanlık Rejiminin Türle- ri”, Amme İdaresi Dergisi , C. 49, Sa. 3, 2016, ss. 1-40, s. 5. 18 Shugart, Carey, (1992), s. 29; Linz, (1995), s. 155; Mainwaring, (1993), s. 207-208; Tunç, Yavuz, (2009), s. 19. 19 Alfred Stepan, Cindy Skach, “Constitutional Frameworks and Democratic Con- solidation: Parliamentarianism versus Presidentialism”, World Politics, C. 46, Sa. 1993, ss. 1-22, s. 5-13. 20 Ana Maria Mustapic, “Presidentialism and Early Exits: The Role of Congress”, Presidential Breakdowns in Latin America, Ed. Mariana Llanos, Leiv Marsteintre- det, Palgrave Macmillan, 2010, ss. 17-32, s. 18; Michael Alvarez, Leiv Marsteintre- det, “Presidential and Democratic Breakdowns in Latin America: Similar Cauces, Different Outcomes”, Presidential Breakdowns in Latin America, Ed. Mariana Llanos, Leiv Marsteintredet, Palgrave MacMillian, 2010, ss. 33-55, s. 35.