Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

220 Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun Tedbir Nafakasına Dair 25.10.2018 Tarihli ve ... IV. KONUYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR A. Tedbir Nafakası Kavramı 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nda 4 tedbir nafakası kavramına açıkça yer verilmemiş; bu kavram Kanun’da tanımlanmamıştır. 5 Bu- nunla birlikte, Türk Medenî Kanunu’nun 169. maddesinde, boşanma veya ayrılık davasında hâkimin, davanın devamı süresince gerekli olan geçici önlemleri re’sen alacağı düzenlenmiştir. Söz konusu maddede, hâkim tarafından re’sen alınacak geçici önlemlerin, özellikle eşlerin ba- rınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların ba- kım ve korunmasına ilişkin olacağı hükme bağlanmıştır. Bu kapsamda, boşanma, ayrılık veya evlenmenin iptali 6 davasında, hâkim tarafından, eşlerin “ geçimine ” ya da çocukların “ bakımına ve korunmasına ” yönelik olarak eşlerden biri tarafından diğer eşe ya da çocuğa yapılması öngö- rülen parasal katkıya uygulamada “ tedbir nafakası ” adı verilmektedir. 7 Tedbir nafakasına hükmedilmesindeki amaç, eşlerin boşanma, ayrı- lık ya da evlenmenin iptali davası süresince geçimini sağlayabilmesidir. Nitekim sözü edilen davaların açılmasıyla, eşlerden birinin geçimini sağlayabilmesi, yaşamını sürdürmesi zorlaşabilir. Çoğu kez, boşanma davasının açılmasıyla birlikte, eşinden ayrı yaşamaya başlayan kişinin 4 Resmî Gazete, T. 8.12.2001, S. 24607. 5 Türk Medenî Kanunu’nda tedbir nafakasından açıkça söz edilmemiş olmasına rağmen, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un (Resmî Gazete, T. 08.03.2012, S. 28239) 5. maddesinin 4. fıkrasında tedbir nafakasına açıkça yer verilmiş; şiddet uygulayan, aynı zamanda ailenin ge- çimini sağlayan yahut ailenin geçimine katkıda bulunan kişiyse, TMK hükümleri- ne göre nafakaya hükmedilmemiş olması kaydıyla hâkimin, şiddet mağdurunun yaşam düzeyini göz önünde bulundurarak talep edilmese dahi tedbir nafakasına hükmedebileceği düzenlenmiştir. 6 Türk Medenî Kanunu m. 160 gereğince, evlenmenin iptali davasında da yargıla- ma usulü bakımından boşanmaya ilişkin hükümler uygulanır. 7 Bozdağ’a göre, tedbir nafakasının beş türü bulunmaktadır. Bunlar, evlilik devam ederken ailenin korunması amacıyla istenen tedbir nafakası (TMK m. 195/I), ev- lenmenin iptali davasında hükmedilecek tedbir nafakası (TMK m. 157/II, m. 158/ II), boşanma ve ayrılık davalarında hükmedilecek tedbir nafakası (TMK m. 169), çocuklar lehine hükmedilecek tedbir nafakası (TMK m. 169) ve evlât edinilen ço- cuk lehine hükmedilecek tedbir nafakasıdır (TMK m. 327/I) Gonca Gülfem Boz- dağ, Türk Hukukunda ve Uluslararası Hukukta Nafaka, Ankara 2015, s. 31 vd. Buna karşılık, bu çalışmada, tedbir nafakası kavramı, çalışmanın konusunu oluş- turan Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı dikkate alınarak TMK m. 169 kapsa- mında boşanma, ayrılık ya da evlenmenin iptali davasında geçici bir önlem olarak eş lehine hükmedilen (geçici) tedbir nafakası ile sınırlı tutulmuş, yeri geldiğinde çocuk lehine hükmedilen tedbir nafakasına da değinilmiştir.