Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

235 TBB Dergisi 2019 (144) Aziz Erman BAYRAM C. Tedbir Nafakasının Miktarının Belirlenmesi 1. Hâkime Tanınan Geniş Takdir Yetkisi Türk Medenî Kanunu’nun 169. maddesinde, hâkimin eşin geçimi- ne ilişkin olarak gerekli olan geçici önlemleri alacağından söz edilmiş; ancak söz konusu önlemlerin nasıl alınacağı ya da bir eş lehine tedbir nafakasına hükmedilmesi gerekiyorsa söz konusu nafakanın miktarı- nın nasıl belirleneceği konusu düzenlenmemiştir. Bu husus, TMK m. 197/II uyarınca birlikte yaşamaya haklı nedenle ara verilmesi hâlinde, istemde bulanan eş lehine yapılacak parasal katkının belirlenmesinde de aynıdır. Zira söz konusu hükümde de eş lehine yapılacak parasal katkının belirlenmesinde hangi ölçütlerden hareket edileceği düzen- lenmemiştir. Her iki düzenlemede de kanun koyucu tarafından nafaka miktarının belirlenmesi konusunda hâkime geniş takdir yetkisinin ta- nındığı söylenebilir. Bu bağlamda, hâkim, TMK m. 4 gereğince, takdir yetkisini hakkaniyete uygun olarak somut olayın özelliklerine göre kullanmak suretiyle nafakanın miktarını belirlemelidir. Hâkimin takdir yetkisi, tedbir nafakasına hükmedilmesinin gerek- li olması koşuluyla sınırlıdır. Bu nedenle hâkim, TMK m. 169 uyarınca geçici önlemlere başvururken ve bu kapsamda tedbir nafakasının mik- tarını takdir ederken, lehine tedbir nafakasına hükmedilen eşin elde edeceği hukukî koruma ile aleyhine tedbir nafakasına hükmedilen eşin maruz kalacağı müdahale arasındaki dengeyi gözetmek zorunda- dır. Bu bağlamda, tedbir nafakası, lehine tedbir nafakasına hükmedile- cek olan eşin dava süresince tehlikeye giren menfaatlerinin korunması için gerekli olmalıdır. Tedbir nafakası, eşin menfaatinin tehlikeye gir- mesini önleyecek ya da ortadan kaldıracak düzeyde olmalıdır. Ayrıca, tedbir nafakası kararının yerine getirilmesi, eşin menfaatinin gerek- tirdiği ölçüde diğer eşe müdahalede bulunmalıdır. Hâkim, aleyhine tedbir nafakasına hükmedilen eşe en az zarar verecek ölçüde tedbir nafakasına hükmetmelidir. 71 Hâkim, TMK m. 169 uyarınca, tedbir nafakası ödenmesi koşulları- nın oluşup oluşmadığını kendiliğinden araştırmakla görevlidir ve na- faka miktarının belirlenmesi konusunda takdir yetkisine sahiptir. An- cak boşanma, ayrılık ya da evlenmenin iptali davasında lehine tedbir 71 Genel olarak geçici hukukî koruma önlemleri bakımından, Erişir, s. 535 vd.