Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

254 Gaipliğin Miras Hukuku Bakımından Hüküm ve Sonuçları Uzun süredir haber alınamama, makul sebeplerle açıklanabildiği 22 ve kişinin kuvvetle muhtemel ölmüş olabileceği ihtimalini akla getirme- diği sürece kayıp kimse hakkında gaiplik kararı verilemez. 23 Haberin mutlaka gaipten gelmesi de şart değildir; gaiple ilgili haber başkala- rı tarafından verilirse de TMK m.32 kapsamında gaiplik kararı alına- maz. 24 Ölüm tehlikesi içinde kaybolma ile uzun süredir kişiden haber alınamamanın ciddiyet seviyesi aynı olmadığı için haber alınamama nedeniyle gaiplik kararı istenebilmesi farklı bir süreye bağlanmıştır. TMK m.33, ZGB m.36/I’e paralel olarak, son haber tarihinin üzerinden en az beş yıl geçmiş olmasını aramaktadır. 25 1.2. Usule İlişkin Koşullar Gaiplik kararı ilgililerin istemi üzerine verilecek bir karardır; değilse hâkimin re ’sen kişinin gaipliğini tespit etmesi mümkün de- ğildir. 26 TMK m.32/I, gaiplik kararı için hakları bu ölüme bağlı olan kimselerin mahkemeye başvurması gerektiğini belirtmektedir. Hakla- rı ölüme bağlı kimseler, gaibin ölümüyle hak kazanacak ya da yüküm- lülükten kurtulacak olan kimselerdir. 27 Bu noktada, gaiplik kararının gaibin menfaatlerine esaslı biçimde zarar verdiği göz önünde bulun- durularak ‘hakları ölüme bağlı kimseler’ zümresini dar yorumlamak gerektiği ileri sürülmektedir. 28 Hakları ölüme bağlı kimseler, gaibin eşi, kanuni ve atanmış mirasçıları, lehine vasiyette bulunulmuş olan 12.01.2019). 22 Örneğin, şiddetli aile içi kavga sonucu kişinin evi terk etmesi ve ailesine haber vermemesi hali böyledir, Kley/ Seferovic, s. 154. 23 Oğuzman/Seliçi /Oktay-Özdemir, s. 32. 24 Özsunay, s. 227; Abik, s. 159; Zevkliler/Acabey/Gökyayla, s. 575; Gençcan, s. 747; Ayşe Arat, “Gerçek Kişilerde Kişiliğin Sona Ermesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bi- limler Meslek Yüksekokulu Dergisi , C. 9, S. 1-2, 2006, s. 268; Dural/Öğüz, s. 31; Hel- vacı, s. 37. İsviçre’de de aynı esas geçerlidir, Kley / Seferovic, s. 153. 25 Kişiden haber alınamama durumunun kesintisiz olması gerektiğiyle ilgili tartış- ma için bkz., Hüseyin Tokat, “Gaipliğin Aile Hukuku Yönünden Sonuçları”, Sel- çuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , C. 25, S. 2, 2017, s. 532. 26 Akipek/Akıntürk/Ateş, s. 256; Köprülü, s. 253; İmre, s. 505; Abik, s. 161; Zevkli- ler/Acabey/Gökyayla, s. 576; Ali Naim İnan, Türk Medeni Hukuku, Ankara 2014, s. 118; Ferit H. Saymen, Türk Medenî Hukuku, C. 2, Şahsın Hukuku, İstanbul 1960, s. 52; Tokat, s. 536; Gençcan, s. 747. 27 Akipek/Akıntürk/Ateş, s. 256; Saymen, s. 53; Feyzioğlu/Doğanay/Aybay, s. 64; Abik, s. 161; Zevkliler/Acabey/ Gökyayla, s. 576; Dural/ Öğüz, s. 32; Oğuzman/ Seliçi/ Oktay-Özdemir, s. 33; Tokat, s. 536. 28 Akipek/Akıntürk/Ateş, s. 256.