Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

268 Gaipliğin Miras Hukuku Bakımından Hüküm ve Sonuçları ise, sahip olduğunu iddia ettiği zilyetlik sıfatına uygun biçimde malı kullanması veya maldan yararlanması karşılığında geri verme anında tazminat ödemez. Örneğin, gaiplik kararı ile tereke kendisine geçen gaibin mirasçısı malik sıfatıyla zilyet 129 olduğundan maldan her türlü yararlanma yetkisi vardır. Gaibin mirasçısı bu hakkına dayanarak ma- lın özüne müdahale etmişse, malın doğal ya da hukuki ürünlerinden yararlanmışsa bu nedenle tazminat ödeme yükümü olmaz. 130 Ayrıca TMK m.993/II kapsamında iyiniyetli zilyet, eşyanın kaybe- dilmesinden, yok olmasından veya hasara uğramasından da sorumlu olmaz. Bu hükmün miras hukuku alanına yansıması, iyiniyetli zilye- din (gaibin mirasçısının veya mirasında hak sahibi olan kimsenin) mal elinden kısmen çıkmışsa, malın kalanını geri vereceği; mal tamamen elinden çıkmışsa geri verme yükümlülüğünün sona ereceğidir. 131 Bu noktada gaip veya diğer hak sahibi, elde edemedikleri miktar için gü- venceye başvurabilirler. 132 Terekeyi elinde bulunduran iyiniyetli zilyedin yaptığı masraflar bakımından talep hakkı TMK m.994 kapsamındadır. Masraftan kasıt, mal yararına yapılan giderlerdir. 133 Kanun, zorunlu ve yararlı mas- raflarla lüks masrafları farklı hükümlere tâbi tutmaktadır. 134 Zorunlu masraf, malın fiziki varlığının korunması veya ekonomik fonksiyonu- nu yürütmesi için yapılır. 135 Yararlı masraf ise malın değerini veya ve- rimini artırmak amacını haizdir. 136 Zorunlu ve yararlı masraf dışında 129 Zilyetlik için zilyet olma, yani fiili hâkimiyeti ele geçirme iradesine sahip olmak gerekir, ancak TMK m.599 mirasçıların tereke mallarına zilyet olması hususunda buna bir istisna getirmektedir M. Kemal Oğuzman/Özer Seliçi/Saibe Oktay-Öz- demir, Eşya Hukuku, İstanbul 2017, s. 48-49 (“Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku”). 130 Bkz., Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku, s. 117. 131 Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku, s. 117. 132 Dural/Öz, s. 388. 133 Kemal T. Gürsoy/Fikret Eren/ Erol Cansel, Türk Eşya Hukuku, Ankara 1984, s. 163; Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku, s. 119. 134 Feyzi N. Feyzioğlu, Zilyetlikte İadenin Mevzuu ve Şümulü, İstanbul 1958, s. 136. 135 Selâhattin S. Tekinay/Sermet Akman /Haluk Burcuoğlu/Atilla Altop, Eşya Hu- kuku, İstanbul 1989, s. 227; Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2018, s. 919 (“Eren, Borçlar Hukuku”); Oğuzman/Seliçi / Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku, s. 119. 136 Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, s. 227; Eren, Borçlar Hukuku, s. 919; Oğuz- man/Seliçi/Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku, s. 119.