Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

26 Latin Amerika Ülkelerinde Başkanın Sorumluluğunu İşletmek için Parlamentoların ... 1. Yetersiz Bir Argüman: Kötü Ekonomik Perormans Algısı Bilhassa Latin Amerika’da, başkanlık krizleri üzerinde etkili olan önemli unsurlardan biri olarak başkanın kötü ekonomik performan- sının incelendiği görülmektedir. Başkanların seçim kampanyaları bo- yunca kullandığı popülist söylemlerine aykırı bir şekilde uyguladığı sert neoliberal politikalar, başkan üzerinde olumsuz bir hava oluş- masına neden olmaktadır. 51 Ayrıca, düşük/düşme eğilimindeki bir ekonomi ya da ekonomik durgunluk gibi ekonomik kriz durumların- da, krizden kurtulmak için alınan sert ekonomik tedbirler ve tasarruf programları da aynı şekilde başkanın sorumluluğu olarak kabul edi- lerek başkanın popülaritesinin düşmesine neden olmuştur. 52 Bu nok- tada, Kim ve Bahry, ampirik veriler ışığında, kişi başına düşen milli gelirdeki azalma ile siyasal istikrarsızlık arasında bir ilişki olduğunu tespit ederken enflasyon ile siyasal kriz arasında sanıldığı kadar yük- sek bir ilişki olmadığı sonucuna varmıştır. 53 Benzer şekilde Hochstetler ve Edward da refah düzeyinin ve yine kişi başına düşen milli gelirin, siyasal istikrar üzerinde etkili olduğunu ifade etmektedir. 54 Valenzuela da başkanın neoliberal politikalar izlemesinin ya da kötü ekonomiden ülkeyi kurtarmak adına sert ekonomik tedbirler al- masının başkan üzerinde olumsuz etkisi olduğunu kabul etmektedir. Bu kapsamda yazar, başkan Mahuad (Ekvator), Perez (Venezuela), Fernando de la Rua (Arjantin), Sanchez de Lozada’nın (Bolivya) bu ne- denlerle halk ile karşı karşıya geldiklerini ve görev sürelerini tamam- layamadıklarını ifade etmektedir. Fakat yazar, çoğu başkanın aldıkları ekonomik tedbirler nedeniyle değil, aksine halkın tepkisinden kork- tuğu için hiçbir tedbir almamasının da başkanın aleyhine olduğunu ifade etmiştir. Başkanlar Collor (Brezilya), Zuazo (Bolivya), Bucharam (Ekvator) ve Serrano’nun (Guatemala) ulusal para birimleri giderek değer kaybederken ve yüksek enflasyon söz konusu iken eylemsiz kal- maları nedeniyle halk ile karşı karşıya gelmesi bu duruma örnektir. 55 Llanos ve Marsteintredet, neoliberal politikaların her zaman başkanın 51 Hochstetler, (2006), s. 403. 52 Llanos, Marsteintredet, (2010), s. 8; Alvarez, Marsteintredet, (2010), s. 41 vd; Kim, Bahry, (2008), s. 809. 53 Kim, Bahry, (2008), s. 816. 54 Hochstetler, Edward, 2009, s. 49-50. 55 Arthur Valenzuela, “Latin American Presidencies Interrupted”, Journal of Democ- racy , C. 15, Sa. 4, 2004, ss. 5-19, s. 11-12.