Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

270 Gaipliğin Miras Hukuku Bakımından Hüküm ve Sonuçları lar ve elde ettiği veya elde etmeyi ihmal ettiği ürünler karşılığında taz- minat ödemekle yükümlüdür (TMK m.995/I). Tazminatın kapsamına, mala verilen zararlar ile elde edilen veya elde edilmesi ihmal edilen ürünler ve mal elden çıktıysa malın değeri girer. 143 Eğer terekeye el ko- yan kötüniyetli mirasçının elinden çıkardığı malları tazmine yetecek malvarlığı yoksa gaip veya üstün hak sahibi, güvenceye başvurabi- lir. 144 Ayrıca kötüniyetli zilyet, yalnızca zorunlu masrafların kendisine ödenmesini talep edebilir (TMK m.995/II), yararlı ve lüks masrafla- rı isteyemez. Hatta iyiniyetli zilyetten farklı olarak, zorunlu giderler kendisine ödeninceye dek kötüniyetli zilyedin malı geri vermekten kaçınma hakkı da yoktur. 145 Bu noktada TBK m.80/II-III “ Zenginleşen iyiniyetli değilse, zorunlu giderlerinin ve yararlı giderlerinden sadece geri verme zamanında mevcut olan değer artışının ödenmesini isteyebilir. Zen- ginleşen, iyiniyetli olup olmadığına bakılmaksızın, diğer giderlerinin ödenme- sini isteyemez. Ancak, kendisine karşılık önerilmezse, o şey ile birleştirdiği ve zararsızca ayrılması mümkün bulunan eklemeleri geri vermeden önce ayırıp alabilir .” şeklindedir. Dolayısıyla, hem eklemeler zararsızca sökülüp alınamıyor hem de geri vermeyi talep eden gaip veya üstün hak sahibi lüks masraflar karşılığını ödemeyi teklif etmiyorsa, kötüniyetli zilyet lüks masraflar karşılığını talep edemez. 146 5.2. Süresi Gaibin ortaya çıkması durumunda geri verme yükümü bir süre- ye bağlı değilken, üstün hak sahiplerinin ortaya çıkması durumunda terekeye el koyan mirasçıların iyi veya kötü niyetli olmalarına göre geri verme yükümü bakımından kanunda belirli süreler mevcuttur. 147 TMK m. 585/II, “İyiniyetli olanların üstün hak sahiplerine geri verme yükümlülükleri, miras sebebiyle istihkak davasına ilişkin zamanaşımı süresine tabidir.” şeklindedir. Görüldüğü üzere, terekeyi elinde bu- lunduran mirasçılar iyiniyetli iseler, onlara miras sebebiyle istihkak davasının zamanaşımı süresi uygulanır. Buna göre TMK m.639/I, söz konusu süreleri bir ve on yıl olarak belirlemektedir. Davacının, ken- 143 Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku, s. 122-123. 144 Dural/Öz, s. 388-389. 145 Oğuzman/Seliçi/ Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku, s. 130. 146 Eren, s. 919. 147 Kocayusufpaşaoğlu, s. 562.