Türkiye Barolar Birliği Dergisi 144.Sayı

279 TBB Dergisi 2019 (144) Şebnem AKİPEK ÖCAL / Levent ÖCAL sözleşmelerde satıcının satılanı teslim etme, alıcının da satış parasını ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. Ön ödemeli konut satışı sözleş- mesinde, tüketicinin konut amaçlı taşınmazın satış bedelini önceden peşin veya taksitle ödemesi, satıcının da bedelin tamamen veya kıs- men ödenmesinden sonra taşınmazı tüketiciye devir veya teslim etme- yi üstlenmesi gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle sözleşme ile kurulan hukuki ilişki neticesinde her iki taraf da birbirine karşı asli bir borç yükü altına girmektedir. Taraflardan her birinin borcu, diğer tarafın borcunun sebebini ve karşılığını oluşturmaktadır. Kurulan sözleşme ile tam anlamıyla bir karşılılık ve bağımlılık ilişkisi tesis edilmektedir. 2 Konut amaçlı taşınmazın değerinin sözleşmenin kurulduğu anda belirlenmesi tarafların yükümlülüklerini tam anlamıyla ortaya koy- mak için önemli bir kriter olarak karşımıza çıkmaktadır. Bedelin söz- leşmenin kurulduğu anda peşin olarak ödenmesi ile süreç içinde tak- sitlendirilmesinde de ayrı kriterlerin devreye girmesi söz konusudur. Peşin ödemeyi kabul eden tüketici ile taksitle ödeme seçeneğini ter- cih eden tüketici arasında kuşkusuz bir ayrım olması gerekmektedir. Taşınmaz bedelinin bütün bu tercihleri içerecek şekilde belirlenmesi, tüketicinin üstlendiği yükümlülüklerin açıklığa kavuşması bakımın- dan önemlidir. Satıcı bedelin peşin veya taksitle ödenmesi sonrasında taşınmazı tüketiciye devir ve teslim etmeyi taahhüt etmek zorundadır. II. HUKUKİ DEĞERLENDİRME A. Borçlar Kanunu ve Medeni Kanun Kapsamında Ön Ödemeli Konut Satışları Mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nda yer almayan ön ödemeli tak- sitle satış düzenlemesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 264. mad- desinde; “Ön ödemeli taksitle satış, alıcının taşınır bir malın satış bedelini önceden kısım kısım ödemeyi, satıcının da bedelin tamamen ödenmesinden sonra satılanı alıcıya devretmeyi üstlendikleri satıştır.” şeklinde tanımlan- mıştır. TBK’da tanımdan anlaşılacağı üzere “taşınır malın” taksitle sa- tışında, bedelinin önceden kısım kısım ödenmesine ilişkin düzenleme getirilmiştir. 2 Ayşe Havutçu, “Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerde Temerrüt ve Müs- pet Zararın Tazmini”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İzmir 1995, s.4.